افزایش احتمالی مبلغ یارانه نقدی تا ۷ میلیون تومان | جزئیات پرداخت یارانه جدید

یارانه نقدی یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی اقتصادی دولت برای حفظ معیشت خانوارها به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر است. در هفته‌های اخیر، بحث‌های تازه‌ای پیرامون افزایش چشمگیر یارانه نقدی تا سقف ۷ میلیون تومان در ماه برای هر فرد مطرح شده است. اما آیا این طرح قابلیت اجرا دارد؟ در این گزارش به بررسی تاریخچه یارانه نقدی، جدول پرداخت‌ها، دهک‌بندی و جزئیات پیشنهاد جدید می‌پردازیم.

تاریخچه پرداخت یارانه نقدی در ایران

نخستین بار در سال ۱۳۸۵، دولت دهم پرداخت یارانه نقدی را با رقم ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر نفر آغاز کرد؛ رقمی که در آن زمان معادل حدود ۴۵ دلار بود. تا سال‌ها این مبلغ ثابت ماند تا اینکه در سال ۱۴۰۱، دولت سیزدهم تصمیم به افزایش آن گرفت:

آیا یارانه نقدی به ۷ میلیون تومان خواهد رسید؟

بر اساس اظهارات محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، چنانچه آزادسازی کامل قیمت‌ها (از جمله بنزین تا سقف ۷۰ هزار تومان) اجرایی شود، امکان پرداخت یارانه ماهانه تا ۷ میلیون تومان برای هر نفر فراهم خواهد شد.

به گفته او:

«اگر قیمت کالاهای اساسی آزاد شود و درآمدهای حاصل از آن بازتوزیع شود، مبلغ یارانه می‌تواند بسیار چشمگیرتر از امروز باشد. یک خانواده ۵ نفره می‌تواند ماهانه تا ۳۵ میلیون تومان یارانه دریافت کند.»

با این حال، این اظهارات در حد پیشنهاد نظری باقی مانده و هنوز برنامه اجرایی یا قانونی مشخصی برای اجرای آن اعلام نشده است.

جدول پرداخت یارانه نقدی – زمان و مبلغ

در حال حاضر، پرداخت یارانه‌ها به‌صورت ماهانه در دو مرحله و بر اساس دهک‌بندی صورت می‌گیرد:

 جدول زمان‌بندی پرداخت یارانه نقدی در ماه:

جدول یارانه احتمالی برای خانوار در طرح جدید

در صورت اجرای طرح پیشنهادی با یارانه ۶ تا ۷ میلیون تومانی، مبلغ کل برای خانوارهای مختلف به شرح زیر خواهد بود:

تذکر: این ارقام صرفاً در حد پیشنهاد نظری هستند و هیچ تضمینی برای اجرای آن‌ها تا زمان نگارش این گزارش وجود ندارد.

تحلیل پیامدهای اقتصادی افزایش یارانه نقدی

اگرچه افزایش یارانه نقدی می‌تواند تأثیر مثبت بر معیشت خانواده‌ها بگذارد، اما پیامدهای اقتصادی مهمی نیز به دنبال دارد:

مزایا:

• تقویت قدرت خرید خانوار

• کاهش فشار تورمی برای دهک‌های پایین

• افزایش سطح رفاه عمومی

چالش‌ها:

• افزایش شدید نقدینگی در بازار

• رشد تورم در کالاهای مصرفی

• فشار مضاعف بر بودجه عمومی کشور

آیا آزادسازی قیمت‌ها مقدمه‌ای برای افزایش یارانه است؟

بر اساس گفته‌های برخی مقامات اقتصادی، طرح افزایش یارانه مستلزم آزادسازی قیمت کالاهای اساسی مانند بنزین، گاز، برق و نان است. این مسئله می‌تواند منجر به تورم گسترده شود، مگر آنکه همراه با سیاست‌های کنترلی مناسب انجام گیرد.

نتیجه‌گیری: وعده‌ای بزرگ با چالش‌های بزرگ‌تر

در مجموع، طرح افزایش یارانه نقدی تا سقف ۷ میلیون تومان در ماه، در صورت اجرا، می‌تواند تحولی بزرگ در اقتصاد خانوارهای ایرانی ایجاد کند. اما نیاز به برنامه‌ریزی، منابع مالی مشخص و سیاست‌های مکمل دارد تا منجر به بحران تورم نشود. هنوز این پیشنهاد در حد یک طرح اولیه باقی مانده و تصویب و اجرای آن به تصمیم‌گیری‌های سطح کلان وابسته است.