دهک‌بندی جدید یارانه نقدی | چه کسانی باید نگران حذف یارانه باشند؟

یارانه نقدی چه کسانی حذف شد؟ وزیر رفاه اعلام کرد که یارانه دهک ۱۰ قطع شده و به‌زودی دهک‌های ۸ و ۹ نیز از فهرست یارانه‌بگیران خارج می‌شوند.

آغاز حذف گسترده یارانه نقدی

یارانه نقدی که از سال ۱۳۸۹ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سیاست‌های حمایتی دولت برای کاهش فشار تورمی بر خانوارها اجرا شد، امروز وارد مرحله‌ای تازه از اصلاح ساختار شده است. طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، سه دهک بالای درآمدی یعنی دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰ باید از چرخه دریافت یارانه نقدی خارج شوند. به همین دلیل از مرداد ۱۴۰۴، یارانه بیش از سه میلیون نفر قطع شد؛ اقدامی که واکنش‌های زیادی را در جامعه ایجاد کرد.

 روند حذف یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴

• تیرماه ۱۴۰۴: تعداد یارانه‌بگیران ۴۹ میلیون و ۶۴۲ هزار و ۶۶۵ نفر بود.

• مرداد ۱۴۰۴: تعداد یارانه‌بگیران به ۴۶ میلیون و ۵۷۶ هزار و ۳۳۱ نفر کاهش یافت.

• نتیجه: بیش از ۳ میلیون و ۶۶ هزار نفر از لیست یارانه‌بگیران حذف شدند.

طبق اعلام وزارت رفاه، این افراد در مرز دهک‌های ۸ و ۹ قرار داشته و به دلیل سرریز به دهک ۱۰، مشمول حذف یارانه شده‌اند.

 معیارهای اصلی حذف یارانه‌ها

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با استناد به داده‌های بودجه خانوار و اطلاعات بانکی، معیارهای زیر را برای حذف یارانه در نظر گرفته است:

 ۱. درآمد ماهانه خانوار

• اگر سرانه درآمد ماهانه هر فرد بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، یارانه خانوار حذف خواهد شد.

• این شاخص بر اساس داده‌های بودجه خانوار اسفند ۱۴۰۳ محاسبه شده است.

 ۲. دارایی‌ها و املاک

• خانوارهایی که مجموع ارزش املاکشان بالای ۳۵ میلیارد تومان باشد، در فهرست حذف قرار می‌گیرند.

 ۳. خودروهای لوکس

• مالکیت یک یا چند خودرو با مجموع ارزش ۳۰ میلیارد تومان، معیار دیگری برای حذف یارانه است.

 ۴. سفرهای خارجی

• خانوارهایی که در طول یک سال بیش از ۵ سفر خارجی داشته باشند، مشمول حذف یارانه می‌شوند.

 شاخص‌های جزئی حذف یارانه (حقوق و تراکنش‌ها)

 میانگین حقوق ماهانه:

• خانواده ۱ نفره: ۳۰ میلیون تومان

• خانواده ۲ نفره: ۳۷ میلیون تومان

• خانواده ۳ نفره: ۴۵ میلیون تومان

• خانواده ۴ نفره: ۵۲ میلیون تومان

• خانواده ۵ نفره: ۶۰ میلیون تومان

 میانگین تراکنش بانکی ماهانه:

• خانواده ۱ نفره: ۵۰ میلیون تومان

• خانواده ۲ نفره: ۶۰ میلیون تومان

• خانواده ۳ نفره: ۷۵ میلیون تومان

• خانواده ۴ نفره: ۸۷ میلیون تومان

• خانواده ۵ نفره: ۱۰۰ میلیون تومان

 چرا یارانه سه میلیون نفر حذف شد؟

طبق گزارش تجارت‌نیوز و صدآنلاین، مردادماه امسال یارانه حدود سه میلیون نفر واریز نشد.

• دلیل اصلی: سرانه درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان برای هر فرد پس از کسر اجاره مسکن.

• بخش زیادی از این افراد در مرز دهک‌های هشتم و نهم قرار داشتند.

کارشناسان می‌گویند این شاخص با واقعیت‌های اقتصادی جامعه فاصله دارد. به‌عنوان مثال بسیاری از کارمندان و کارگران شهری با درآمد متوسط اما هزینه بالای زندگی، در دهک‌های بالاتر قرار گرفته و یارانه‌شان قطع شده است.

 واکنش کارشناسان به معیار «۱۰ میلیون تومان»

• برخی اقتصاددانان معتقدند تعیین ۱۰ میلیون تومان به‌عنوان خط مرزی دهک‌های بالای درآمدی، غیرواقعی است.

• هزینه واقعی زندگی در شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران، بسیار بالاتر از این عدد است.

• بنابراین امکان دارد بخشی از طبقه متوسط نیز به اشتباه در لیست حذف قرار گیرد.

 امکان اعتراض به حذف یارانه

خانوارهایی که یارانه‌شان قطع شده است می‌توانند به یکی از روش‌های زیر اعتراض کنند:

۱. سامانه حمایت

• آدرس: hemayat.mcls.gov.ir

• امکانات:

  • مشاهده دهک خانوار

  • دلیل حذف یارانه

  • ثبت درخواست بازنگری

2. تماس تلفنی

• شماره مرکز پاسخگویی وزارت رفاه: ۰۲۱-۶۳۶۹

• شماره پیامکی: ۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹

3. کد دستوری USSD

• شماره‌گیری: #۴۳۸۷۵۴*کدملی

• کاربرد: مشاهده دهک و ثبت اعتراض

 اظهارات مسئولان درباره حذف یارانه‌ها

 حسن نوروزی، رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها:
«طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۴ و با همکاری وزارت رفاه، تا پایان امسال سه دهک بالای جامعه یعنی حدود ۱۸ میلیون نفر از جمع یارانه‌بگیران خارج خواهند شد.»

 رئیس مرکز مطالعات رفاه وزارت تعاون:
«حذف یک میلیون خانوار به دلیل داشتن سرانه درآمد بیش از ۱۰ میلیون تومان انجام شد. این عدد بدون لحاظ هزینه مسکن تعیین شده است.»

 آینده یارانه نقدی در ایران

با ادامه روند حذف یارانه‌ها، پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال:

• یارانه نقدی تنها به دهک‌های ۱ تا ۷ تعلق گیرد.

• منابع آزادشده صرف حمایت بیشتر از دهک‌های پایین و کالابرگ الکترونیکی شود.

 جمع‌بندی

حذف یارانه نقدی در سال ۱۴۰۴ وارد مرحله جدی شده و تاکنون یارانه بیش از سه میلیون نفر قطع شده است. معیار اصلی، سرانه درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان و شاخص‌های دارایی مانند خودرو، ملک و سفر خارجی است. اگرچه دولت تأکید دارد که این اقدام برای هدفمند کردن یارانه‌ها و اختصاص منابع به نیازمندان واقعی است، اما نگرانی درباره شناسایی اشتباه خانوارهای طبقه متوسط همچنان وجود دارد.

 منابع خبری

• خبرگزاری ایسنا

• تجارت‌نیوز

• صدآنلاین

• اقتصاد۲۴