دستور پزشکیان برای واریز مرحله چهارم کالابرگ | پرداخت ماهانه یا سه‌ماهه شد؟

مرحله چهارم طرح کالابرگ الکترونیکی به یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی سال ۱۴۰۴ تبدیل شده است. این طرح که با هدف کاهش فشار تورمی بر اقشار کم‌درآمد و حمایت از سبد معیشتی خانوارها اجرا می‌شود، اکنون وارد مرحله جدیدی شده است.
به گزارش منابع رسمی، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، دستور واریز مرحله چهارم کالابرگ را صادر کرده و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال برنامه‌ریزی برای اجرای آن است.

کالابرگ الکترونیکی چیست و چرا اجرا شد؟

کالابرگ الکترونیکی نوعی حمایت معیشتی است که به جای پرداخت نقدی یارانه، اعتبار مشخصی برای خرید کالاهای اساسی در اختیار خانوارهای مشمول قرار می‌دهد.

• هدف اصلی: جلوگیری از کاهش قدرت خرید مردم در برابر تورم.

• کالاهای مشمول: یازده قلم کالای اساسی شامل برنج، روغن، مرغ، گوشت، لبنیات و … .

• روش استفاده: از طریق کارت بانکی یارانه‌ای یا اپلیکیشن‌های بانکی.

سابقه اجرای طرح کالابرگ

طرح کالابرگ تا امروز سه مرحله را پشت سر گذاشته است:

• مرحله اول: اسفند ۱۴۰۳

• مرحله دوم: فروردین ۱۴۰۴

• مرحله سوم: تیر ۱۴۰۴

در هر مرحله، حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده شد.

جزئیات دستور پزشکیان برای مرحله چهارم کالابرگ

زمان احتمالی واریز

به گفته احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی:

• اگر پرداخت ماهانه باشد، مرحله چهارم در شهریور ۱۴۰۴ اجرا می‌شود.

• اگر پرداخت سه‌ماهه باشد، مرحله چهارم در مهر ۱۴۰۴ خواهد بود.

وضعیت تأمین اعتبار

هنوز تأمین مالی این مرحله به طور کامل قطعی نشده است. با این حال، دستور مستقیم رئیس‌جمهور برای اجرای آن صادر شده و انتظار می‌رود به‌زودی نهایی شود.

مبلغ کالابرگ برای دهک‌های مختلف

پرداخت مرحله چهارم نیز مانند دوره‌های قبل خواهد بود:

• دهک‌های اول تا سوم: ۵۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر

• دهک‌های چهارم تا هفتم: ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر

این مبالغ به حساب یارانه‌ای سرپرستان خانوار واریز می‌شود و فقط برای خرید کالاهای اساسی قابل استفاده است.

کالابرگ یا یارانه نقدی؛ کدام مؤثرتر است؟

یکی از چالش‌های اصلی سیاست‌های حمایتی، مقایسه بین یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیکی است:

• یارانه نقدی: انعطاف بیشتر برای هزینه‌کرد ولی در برابر تورم بی‌اثر می‌شود.

• کالابرگ: تضمین خرید کالاهای ضروری اما محدودیت در انتخاب مصرف‌کننده.

اهداف دولت از اجرای مرحله چهارم کالابرگ

۱. حمایت مستقیم از دهک‌های پایین درآمدی
۲. جلوگیری از گرانی کالاهای اساسی بر سفره مردم
۳. تقویت نظام توزیع عادلانه یارانه‌ها
۴. جایگزینی تدریجی کالابرگ به جای یارانه نقدی

انتقادها و چالش‌های طرح کالابرگ

• کافی نبودن مبالغ پرداختی در برابر تورم واقعی.

• محدودیت در خرید کالاهای مشخص.

• مشکلات فنی برخی از فروشگاه‌ها و دستگاه‌های کارت‌خوان.

• انتظار برای تعیین تکلیف پرداخت ماهانه یا سه‌ماهه.

واکنش بازنشستگان و اقشار آسیب‌پذیر

گزارش‌ها نشان می‌دهد بخش زیادی از بازنشستگان و کارگران مشمول این طرح هستند. بسیاری از آنان امیدوارند پرداخت مرحله چهارم در شهریور انجام شود تا در فصل بازگشایی مدارس فشار کمتری بر معیشت خانواده‌ها وارد شود.

نحوه استفاده از کالابرگ الکترونیکی

۱. مراجعه به فروشگاه‌های طرف قرارداد با طرح.
2. استفاده از کارت بانکی سرپرست خانوار.
3. خرید کالاهای اساسی از لیست تعیین‌شده.
4. کسر اعتبار به‌صورت مستقیم از حساب کالابرگ.

تأثیر کالابرگ بر اقتصاد خانوار

با وجود محدودیت‌ها، اجرای مرحله چهارم کالابرگ می‌تواند:

• هزینه خرید کالاهای اساسی را کاهش دهد.

• از فشار تورم بر دهک‌های پایین جلوگیری کند.

• تا حدی عدالت در توزیع یارانه‌ها را برقرار کند.

آینده طرح کالابرگ در دولت پزشکیان

به نظر می‌رسد دولت چهاردهم قصد دارد کالابرگ الکترونیکی را به شکل پایدار ادامه دهد. احتمالاً در آینده:

• مبلغ پرداختی افزایش یابد.

• تنوع کالاها بیشتر شود.

• امکان خرید آنلاین از طریق فروشگاه‌های اینترنتی فراهم شود.

جمع‌بندی

مرحله چهارم کالابرگ الکترونیکی با دستور مستقیم رئیس‌جمهور قطعی شد. اگر پرداخت‌ها به صورت ماهانه باشد، این مرحله در شهریور اجرا خواهد شد و اگر سه‌ماهه باشد، زمان اجرای آن مهرماه خواهد بود. مبلغ واریزی نیز مانند گذشته برای دهک‌های اول تا سوم ۵۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم تا هفتم ۳۵۰ هزار تومان به ازای هر نفر است.
هرچند اجرای این طرح با چالش‌هایی مانند تأمین اعتبار و کافی نبودن مبالغ روبه‌روست، اما همچنان یکی از مهم‌ترین ابزارهای دولت برای حمایت از معیشت خانوارهای کم‌درآمد به شمار می‌رود.