قیمت گوشت رکورد زد | چرا قیمت گوشت در ایران میلیونی شد؟

بازار گوشت قرمز ایران در شهریور ۱۴۰۴ روزهای پرالتهابی را تجربه می‌کند. افزایش شدید قیمت نهاده‌های دامی باعث شد هزینه تولید دامداران به شکل چشمگیری افزایش پیدا کند و در نتیجه، قیمت گوشت قرمز به مرز یک میلیون تومان برای هر کیلوگرم برسد.
این شرایط فشار سنگینی بر سفره خانوارها وارد کرده است؛ خانواده‌ای که چند ماه پیش با ۵۰۰ هزار تومان یک کیلو گوشت می‌خرید، امروز تنها قادر به خرید نیم کیلوست.

نقش خوراک دام در گرانی گوشت

۷۰ درصد هزینه تولید، خوراک دام است

طبق اعلام اتحادیه دامداران، بیش از ۷۰ درصد هزینه تولید گوشت مربوط به نهاده‌های دامی شامل سویا، جو و ذرت است. افزایش نرخ این نهاده‌ها در بازار آزاد باعث رشد مستقیم قیمت گوشت قرمز شده است.

بازار آزاد؛ سه برابر نرخ دولتی

• سویا: ۳۰ هزار تومان

• ذرت: ۲۲ هزار تومان

• جو: ۲۵ هزار تومان

این نرخ‌ها در بازار آزاد گاهی تا سه برابر نرخ مصوب وزارت جهاد کشاورزی است. عرضه قطره‌چکانی نهاده در سامانه بازارگاه نیز نتوانسته نیاز دامداران را پوشش دهد.

دلایل اصلی بحران خوراک دام

1. مشکلات ارزی: تأخیر در تخصیص ارز برای واردات نهاده

2. دموراژ محموله‌ها: ماندن محموله‌های وارداتی در بنادر به دلیل کمبود ارز

3. رانت و توزیع غیرشفاف: سهمیه‌بندی ناعادلانه نهاده‌ها در بازارگاه

4. وابستگی بالا به واردات: سالانه حدود ۵ میلیارد دلار واردات نهاده انجام می‌شود

پیامدهای گرانی نهاده دامی

• افزایش قیمت گوشت داخلی حتی بالاتر از گوشت وارداتی

• کاهش قدرت خرید خانوارها

• فشار تورمی بر سفره مردم

• رشد قاچاق دام زنده به دلیل افزایش قیمت‌ها

دیدگاه کارشناسان درباره گرانی گوشت

جلال خیرخواه مقدم (کارشناس دامداری)

«مشکل اصلی گرانی گوشت، کمبود عرضه است. راهکار فوری، واردات گوشت برای جبران کاهش عرضه داخلی است.»

ابراهیم مرادزاده (کارشناس کشاورزی)

«تنها ۱۰ درصد نیاز گوشت کشور وارد می‌شود. راه‌حل پایدار، تأمین به‌موقع نهاده‌ها و کاهش هزینه تولید داخلی است.»

آمار جهانی؛ قیمت گوشت رکورد زد

طبق گزارش فائو (سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد) در آگوست ۲۰۲۴:

• شاخص قیمت جهانی مواد غذایی به ۱۳۰.۱ واحد رسید (بالاترین سطح دو سال اخیر).

• قیمت گوشت به دلیل افزایش تقاضای چین و آمریکا، ۰.۶ درصد رشد کرد.

• قیمت گوشت گوسفند افزایش یافت، گوشت مرغ کاهش پیدا کرد و گوشت خوک تقریباً ثابت ماند.

مقایسه قیمت جهانی و داخلی گوشت

جالب است که در ایران، قیمت گوشت داخلی گران‌تر از گوشت وارداتی تمام می‌شود. در حالی‌که گوشت وارداتی هزینه حمل، گمرک و عوارض دارد، باز هم ارزان‌تر از گوشت تولید داخل است. این موضوع ضعف مدیریت نهاده‌ها در داخل را نشان می‌دهد.

نقش بانک‌های مرکزی و بازار جهانی در رشد طلا و خوراک دامی

افزایش قیمت نهاده‌های دامی هم‌زمان با رشد قیمت جهانی طلا و سایر کالاهای اساسی است. کشورهای مختلف به‌ویژه پس از جنگ روسیه و اوکراین، با سیاست‌های ارزی جدید به سمت ذخیره طلا و افزایش امنیت غذایی حرکت کرده‌اند. این روند جهانی فشار مضاعفی بر واردکنندگان خوراک دام وارد کرده است.

راهکارهای پیشنهادی برای کنترل قیمت گوشت

1. تخصیص به‌موقع ارز به واردکنندگان نهاده

2. افزایش تولید داخلی خوراک دام برای کاهش وابستگی به واردات

3. مدیریت عادلانه بازارگاه برای جلوگیری از رانت

4. افزایش نظارت بر قاچاق دام زنده

5. حمایت هدفمند از دامداران برای حفظ عرضه داخلی

پرسش‌های متداول درباره گرانی گوشت

۱. چرا قیمت گوشت در ایران میلیونی شد؟

به دلیل جهش هزینه خوراک دام و کمبود عرضه.

۲. آیا واردات می‌تواند مشکل را حل کند؟

در کوتاه‌مدت بله، اما در بلندمدت نیاز به تأمین نهاده داخلی است.

۳. سهم نهاده‌ها در هزینه تولید گوشت چقدر است؟

حدود ۷۰ درصد.

۴. چرا گوشت وارداتی ارزان‌تر از داخلی است؟

به دلیل ضعف مدیریت نهاده‌های دامی در داخل.

جمع‌بندی

بازار گوشت قرمز ایران درگیر بحران نهاده‌های دامی است. رشد قیمت خوراک دام باعث شده هزینه تولید چند برابر شود و قیمت گوشت داخلی حتی از وارداتی هم گران‌تر شود. کارشناسان معتقدند که تنها راه پایدار کاهش قیمت گوشت، اصلاح سیاست‌های واردات نهاده، تخصیص به‌موقع ارز و مقابله با رانت است. در غیر این صورت، سفره خانوارهای ایرانی همچنان کوچک‌تر خواهد شد.

منابع خبری

• خبرگزاری فارس

• خبرگزاری تسنیم

• اقتصاد آنلاین

• FAO.org (سازمان فائو)