اینک کریدور فشار

 اگر مفاد توافق باکو و ارمنستان بر سر زنگزور اجرا شود، عملاً بخشی از زیرساخت یک «کمربند مهار و فشار» در شمال ایران را ایجاد می کند. چنین کریدوری نه تنها نقش ایران در اتصال شرق-غرب را حذف می کند، بلکه وزن ژئوپولیتیک ایران در معادلات منطقه ای را به طور محسوسی می کاهد

قفقاز جنوبی به عنوان بخش مهمی از حوزه تمدنی ایران و پاره تن جدا شده از وطن که هنوز بعد از گذشت ۲۰۰ سال از جدایی کماکان بیشترین نشانه‌های پیوستگی فرهنگی و تاریخی با تمدن کهن ایرانی را با خود حمل کند هر روز آبستن اتفاقات جدیدی است .

آن چه این روزها در قفقاز می گذرد هرچند برای کارشناسان وطن‌خواه و دردمند از سال‌های گذشته قابل پیش‌بینی بود و به دفعات هشدارهای لازم داده شده بود اما در سایه غفلت، بی‌توجهی و گاه تجاهل برآمده از نفوذ بیگانه در لایه‌های تصمیم‌ساز و انتقال به گروه تصمیم گیرندگان تبدیل به کلافی پیچیده شد که بنیان منافع و امنیت ملی ما را به خطر انداخته است .

جمعه شب گذشته به وقت تهران دیدار سه جانبه‌ای میان روسای جمهور آمریکا، آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان در واشنگتن برگزار شد و بیانیه صلحی به امضا رسید که مفاد آن از روزهای قبل در فضای رسانه‌ای جهان منتشر شده بود. مهم‌ترین مسئله در این بیانیه که ارتباط مستقیم با ایران و منافع و امنیت ملی کشورمان دارد بخشی است که تصریح می‌نماید ؛

« اتصال بدون مانع بین بخش اصلی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان»

قطعاً جمهوری اسلامی از این که همسایگانش در صلح و آرامش زندگی کنند ناخرسند نیست زیرا صلح در مجاورت مرز موجب رونق اقتصاد و تجارت و افزایش رفت و آمدها می‌گردد که همه از آن منتفع خواهند شد . به همین دلیل است که وزارت خارجه در بیانیه روز گذشته خود از انعقاد صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان حمایت نموده است، اما پر واضح است که قرار دادن این بیانیه ذیل عنوان توافق برای صلح فریبی آشکار برای مخفی کردن هدف اصلی این بیانیه یعنی ایجاد دالان اتصال خاک آذربایجان به نخجوان با نقض حاکمیت ارمنستان است .

 دالانی که عبور مرور در آن بدون اعمال حاکمیت ارمنستان ، نظارت و مدیریت در قالب  اجاره ۹۹ ساله به آمریکایی‌ها واگذار شده است .

محتوای بیانیه‌ای که جمعه شب در واشنگتن به امضا رسید یک اتفاق ناگهانی یا تفاهمی به دست آمده از مذاکرات چند ماه اخیر نبوده است . نقطه محوری و اصلی این بیانیه که آماده سازی و قانونمند کردن ایجاد دالان اتصالی آذربایجان به نخجوان است، پیشینه تاریخی دارد که در یادداشت دیگری با عنوان «زنگزور توهم است؟» سی‌ام تیر ماه به آن پرداخته شده بود اما علاوه بر آن، اینک به وضوح معلوم می‌شود که طرح معاوضه سرزمینی که آمریکایی ها از زبان  «پل گوبل» در سال ۱۹۹۱ مطرح کردند در آستانه تحقق نهایی است .

بارها و بارها تکرار شده بود که عنوان کمک به توسعه اقتصادی منطقه از طریق ایجاد این دالان بهانه‌ای بیش نیست و آمریکا انگلیس و اسرائیل در پشت صحنه با نگاه به آینده چند صد ساله در حال تغییر وضعیت ژئوپلیتیک منطقه هستند .

حال در این شرایط ، ارمنستان با وجود منافع کوتاه مدتی که به دست خواهد آورد اولین قربانی این طرح در آینده است اما ایران روسیه و چین بازندگان بزرگ شکل‌گیری دالانی تحت حاکمیت آمریکا خواهند بود .

باید دید جمعه آینده در آلاسکا ترامپ در دیدار با پوتین به چه توافقی در مسئله اوکراین و شاید همین دالان دست خواهد یافت، اما آنچه مشخص است می‌توان از بیانیه جمعه شب واشنگتن آینده قفقاز جنوبی را پر التهاب و آشوب زده تصور کرد.

اکنون مرزهای شمال غرب کشورمان مماس با حضور نیروهای تکفیری و صهیونیستی مستقر در خاک آذربایجان و به زودی همجوار با دالانی خواهد بود که نیروهای آمریکایی در آن حضور خواهند داشت .

سوالی که اکنون مطرح می شود این است که هشدارهای دلسوزانه شنیده نشد و پیش بینی‌های گذشته محقق شد، آیا پیش‌بینی‌های امروز هم فردا محقق خواهد شد؟

به نظر می رسد برای گذر از نتایج خسارت بار و ناخوشایند قابل پیش‌بینی حاصل از ایجاد این دالان ، در عرصه سیاست خارجی نیازمند رویکرد جدیدی اما جدی و هوشمندانه هستیم تا امکان جبران بخشی از فرصت های از دست رفته در گذشته باشیم .به‌وضوح قابل ارزیابی است که سیاست های اعلامی و اعمالی ما در قفقاز جنوبی غلط و یا کم اثر بوده است . اصرار بر تداوم آن شیوه رفتاری در قفقاز جنوبی ما را بیش از پیش از روندها در منطقه دور خواهد کرد .

نباید فراموش کرد که در این بیانیه نام دالان « مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین المللی» نامیده شده و او نیز در سخنان خود پس از امضای بیانیه گفت «بی صبرانه منتظر گشایش این کریدور هستم . قاسم سلیمانی هم دیگر وجود ندارد تا امنیت ما را به خطر بیندازد»

ولایتی:ایران با روسیه یا بدون او مانع کریدور آمریکایی در قفقاز می‌شود

علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل، در پاسخ به سؤالی درباره اقدام اخیر دونالد ترامپ، رئیس دولت آمریکا، درباره کریدور موسوم‌ به «زنگزور» و ادعای او مبنی بر اجاره این گذرگاه به مدت ۹۹ سال، گفت: مگر قفقاز جنوبی یک منطقه بی‌صاحب است که ترامپ آن را اجاره کند؟ قفقاز یکی از حساس‌ترین نقاط جغرافیایی دنیاست و این گذرگاه نه به دالانی در مالکیت ترامپ، بلکه به گورستانی برای مزدوران ترامپ تبدیل خواهد شد.

وی با تأکید بر مخالفت همیشگی ایران با شکل‌گیری چیزی به نام کریدور زنگزور، در توضیح دلایل مخالفت ایران تأکید کرد که این کریدور موقعیت ژئوپلتیک منطقه را تغییر می‌دهد، مرزها را جابه‌جا می‌کند و در راستای تجزیه ارمنستان طراحی شده است.مشاور رهبرانقلاب در امور بین‌الملل با اشاره به اقدامات محکم ایران در نشان دادن مخالفت کشورمان با راه‌اندازی این کریدور توطئه‌آمیز، گفت: زمانی که ترکیه و جمهوری آذربایجان در احداث این کریدور بر خواسته خود اصرار کردند، نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی سپهبد شهید باقری (رئیس وقت ستادکل نیروهای مسلح ایران) رزمایش‌های متعددی در شمال غرب ایران انجام دادند که نشان‌دهنده آمادگی و جدّیت کشورمان برای جلوگیری از این اقدام بود.ولایتی با تأکید بر این که «اجاره کریدور توسط یک کشور دیگر یک حرف ساده‌لوحانه است و ترامپ خودش را به ساده‌لوحی می‌زند»، تصریح کرد: این ادعا، یعنی اجاره کریدور در این سوی دنیا توسط ترامپ، مثل آن است که کسی از این سوی دنیا برود و کانال پاناما را برای خود اجاره کند! این حرف غیرممکنی است و اتفاق نخواهد افتاد.

وی با اشاره به این که «ترامپ مانند همیشه حرف‌های پر زرق‌وبرق ولی بی‌محتوا می‌زند»، ادامه داد: ترامپ فکر کرده است که بنگاه معاملات ملکی است و می‌خواهد سرزمین یا منطقه‌ای را اجاره کند!

خراسان