جمهوری اسلامی: تحلیل سیاسی هفته

اين روزها نفس‌هاي زمستان به شماره افتاده و صداي پاي بهار، طراوت و شادابي را به طبيعت باز مي‌گرداند. درختان خزان زده كم كم طعم مجدد حيات را مي‌چشند و رستاخيز طبيعت، انسان را به فكر غبارروبي از زنگار غفلت فرا مي‌خواند. پس بيائيم همگام با پاك كردن در و ديوار خانه‌هاي خويش، خانه دل را نيز از آلودگي‌ها بروبيم و فطرت الهي خويش را به محل رشد ارزشهاي والاي انساني تبديل كرده و با دستگيري از مستمندان، نسيم عبوديت را به سوي خويش معطوف گردانيم. در اين ايام كه فقط يك هفته كاري تا پايان سال باقي مانده، بودجه سال 90 به علت تاخير در ارائه لايحه از سوي دولت، در كميسيونها دردست بررسي است و تا زمان ورود به صحن علني مجلس و تصويب نهايي، راه طول و درازي را در پيش دارد. دولت كه مي‌بايست لايحه بودجه را در آذر ماه به مجلس ارائه كند، چند سالي است كه به صورتي رويه مانند زمان لازم براي دقت نظر و مسئوليتهاي قانوني را از مجلس سلب كرده و بودجه در آخرين روزها و قبل از تعطيلات به مجلس ارائه مي‌شود كه در عمل آنچه اتفاق مي‌افتد اينست كه مصوبه مجلس با واقعيت‌هاي علمي و كارشناسي فاصله زيادي پيدا مي‌كند. به همين دليل امسال كه بودجه سال 90 در اسفند ماه به مجلس ارائه شده، نمايندگان معتقدند كه ديگر نمي‌توان بودجه را با عجله تصويب كرد و لذا ناگزير، بودجه سال 90 بايد به صورت دو دوازدهم به دولت ارجاع گردد. در هفته جاري اجلاس دوره‌اي شوراي حكام براي بررسي گزارش دو پهلو و كاملاً سياسي مدير كل جديد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي برگزار شد و آقاي آمانو در جلسه افتتاحيه در سخناني سرشار از اتهام مدعي شد صلح آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران قابل تأييد نبوده و نمي‌تواند تضمين كند ايران در پي دستيابي به بمب اتمي نيست. وي همچنين از آنچه كه آنرا فقدان همكاري ايران با آژانس ناميد، انتقاد كرد و گفت در نتيجه نبود همكاري، امكان اين كه بتوان اهداف برنامه اتمي جمهوري اسلامي را تأييد كرد وجود ندارد. اين اظهارات درحالي بيان مي‌شود كه ايران بيشترين حجم همكاريهاي داوطلبانه و بيشترين انعطاف را جهت ابراز حسن نيت خود با آژانس انجام داده و لذا گنده گويي‌هايي آقاي آمانو هيچ ترديدي را باقي نمي‌گذارد كه او در اجراي سياست غربي‌ها به دنبال محروم نمودن ملت‌ها از حقوق قانوني خود و توقف برنامه‌هاي فناوري هسته‌اي ايران است. در اين هفته نهمين اجلاس رسمي دوره چهارم مجلس خبرگان رهبري برگزار شد. اين نشست تفاوت عمده‌اي كه با ساير جلسات اين مجلس داشت، دستور كار آن براي انتخاب هيات رئيسه بود كه از مدتها قبل خبرسازيهاي بسياري پيرامون آن صورت مي‌گرفت. به هر حال روز سه شنبه در افتتاحيه اين اجلاس آيت‌الله هاشمي رفسنجاني طي سخناني با اعلام انصراف خود از رياست خبرگان، راه را براي انتخاب آيت‌الله مهدوي كني به رياست مجلس خبرگان هموار كرد كه وي با 63 راي به مدت دو سال به رياست جديد خبرگان انتخاب شد. آيت‌الله هاشمي رفسنجاني كه از مدتها پيش درصدد بود اگر شخصي مانند آيت‌الله مهدوي كني آمادگي داشته باشد، رياست را به ايشان محول كند، اين بار كه عده‌اي آيت‌الله مهدوي كني را نامزد كرده بودند، بدون اينكه اجازه دهند رقابتي ميان روحانيون صورت پذيرد، از رياست كناره گيري كرده و آيت‌الله مهدوي كني بدون رقيب، به رياست مجلس خبرگان انتخاب شدند. آقاي هاشمي رفسنجاني در سخنان افتتاحيه مجلس خبرگان به اين موضوع اشاره كرده و تصريح نمود: "در چند ماه اخير بر سر رياست خبرگان غوغايي به وجود آمد و اين موضوع تقريباً همه چيز را تحت تاثير قرار داده است. درحاليكه وجود اين اختلاف واقعاً مضر است. اگر در خانه ما اين اختلاف آغاز شود سرايت آن به جاهاي ديگر سريع‌تر خواهد شد. من از دو - سه ماه پيش احساس كردم براي رياست خبرگان مسائلي سازماندهي شده است. اين درحالي است كه من دو سال پيش از اين از آقاي مهدوي خواستم كه نامزد شود. همچنين با آقاي طبسي هم صحبت كردم كه اين مسووليت را بپذيرند، اما آقايان نپذيرفتند و حقيقتاً براي اين ماندم كه فراجناحي بودن اين نهاد مقدس را كه بايد براي همه جا سايه‌اي باشد حفظ كنم و مردم دل شان به يك جايي خوش باشد به هر ترتيب 80 مجتهد عادل و داراي صلاحيت با انتخاب مردم اينجا آمده‌اند و اين كم سرمايه‌اي نيست." بدين ترتيب آيت‌الله مهدوي كني پس از حضور در جايگاه رياست مجلس خبرگان از خدمات بي شائبه و صبر و تحمل آيت‌الله هاشمي رفسنجاني به عنوان يار ديرين انقلاب تقدير كرده و از ايشان خواست كه كمافي السابق در كشيدن بار مسئوليت وي را ياري نمايد. در صحنه بين المللي، قيام ملت‌هاي عرب عليه حكومت‌هاي خودكامه، اين هفته نيز مهمترين موضوع رسانه‌هاي خبري بود و بخش عمده اخبار و گزارش‌ها را به خود اختصاص داد. عليرغم گذشت 8 هفته از ماجراي خودسوزي جوان دست فروش تونسي، كه به مثابه جرقه‌اي بود كه شعله قيام‌ها را در كشورهاي منطقه برافروخت، خيزش و عصيان توده‌هاي عرب منطقه عليه حاكمان ديكتاتور همچنان با شدت ادامه دارد و در اين ميان، اوضاع در كشور ليبي بحراني‌تر از ساير كشورها مي‌باشد. تازه‌ترين گزارش‌ها از اوضاع ليبي حاكي است كه مردم انقلابي همچنان عزم راسخ خود براي ساقط كردن رژيم معمر قذافي را حفظ كرده‌اند و از سوي ديگر ديكتاتور ديوانه و مغرور نيز با وحشيگري به كشتار مردم ليبي مشغول است به اين اميد كه مردم را از اعتراض خسته كرده و آنها را به ترك خيابانها مجبور سازد. گزارش‌هايي كه در چند روز اخير از ليبي منتشر شده است. نشان مي‌دهد انقلابيون شهرهاي اين كشور را به دژهاي مقاومت تبديل كرده‌اند و شوراي انتقالي نيز كه مهمترين تشكل سازمان يافته مخالفان مي‌باشد و مقر آن در شهر مهم بنغازي است، در پاسخ به فرستاده قذافي، هرگونه مذاكره با اين رژيم را رد كرده است. شوراي انتقالي ليبي، تاكيد كرده است دستهاي قذافي آلوده به خون ملت شده است و هرگز با وي وارد مذاكره و مصالحه نخواهد شد. هم اكنون گزارش‌هايي منتشر مي‌شود داير بر اينكه 75 تا 90 درصد خاك ليبي در اختيار مخالفان قذافي و انقلابيون قرار دارد اين درحالي است كه ديكتاتور ليبي كماكان خود را محبوب مردم ليبي قلمداد كرده و مردم انقلابي را گروهي معتاد و شورشياني كه از كشورهاي ديگر آمده اند، معرفي مي‌كند. با توجه به روند سريع تحولات، مي‌توان اين پيش بيني را كرد كه رژيم قذافي روزهاي آخر حيات خود را سپري مي‌كند و در آينده نزديك اين رژيم نيز به سرنوشت همتايانش در مصر و تونس دچار خواهد گرديد با اين تفاوت كه به علت جنايت‌هاي فجيع قذافي، معلوم نيست كه مردم ليبي وي را زنده بگذارند. شعله‌هاي قيام‌هاي ضد ديكتاتوري در كشورهاي عربي همچنان زبانه مي‌كشد و در بحرين، عمان، يمن و اخيراً در عربستان، ملت‌هاي مسلمان اين كشورها با تظاهرات و اعتراض‌هاي گسترده سعي مي‌كنند حاكمان فاسد را كه از چندين دهه قبل در اين كشورها به طور غيرقانوني بر اريكه قدرت نشسته‌اند به زير بكشند و حكومت‌هاي منبعث از اراده ملت‌ها را تشكيل دهند. اين حكومت‌ها تفاوت‌هايي در ماهيت دارند ولي جملگي در خودكامگي و سركوبگري، وجه مشترك دارند و اقليت متنفذ بر اكثريت سلطه مي‌رانند. مقطع اخير را بايد فرازي مهم در تاريخ منطقه به حساب آورد كه ساختار و شكل سياسي منطقه را دگرگون خواهد كرد. اگرچه هنوز نمي‌توان به طور دقيق درباره شكل سياسي آينده منطقه ابراز نظر كرد ولي آنچه كه مسلم است اين است كه در خاورميانه جديد، فضا براي ديكتاتورها، استعمارگران و همچنين صهيونيستهاي اشغالگر تنگ‌تر خواهد شد. اين هفته در ادامه تحولات مصر، نخست‌وزير و وزير خارجه جديد اين كشور منصوب شد. در اين راستا "عصام شرف" به نخست وزيري و "نبيل العربي" به سمت وزارت خارجه منصوب شدند. نخست وزير جديد مصر در اولين روز از مسئوليتش به ميدان التحرير قاهره رفت و در جمع تظاهر كنندگان، مشروعيت خود را حاصل از تاييد مردم دانست. درباره گرايش‌هاي نخست‌وزير جديد مصر گزارش‌هاي متفاوتي منتشر شده است و عده‌اي او را نزديك آمريكا دانسته‌اند ولي مطبوعات صهيونيستها از انتصاب وي به شدت خشمگين شده‌اند. روزنامه‌هاي معاريو و يديعوت آحارنوت، عصام شرف و نبيل العربي را دشمن اسرائيل خوانده‌اند و كابينه جديد مصر را خطري براي اسرائيل دانسته‌اند. با اينحال براي پي بردن به گرايشات و سياستهاي دولت جديد مصر بايد منتظر اقدامات و عملكرد اين كابينه در آينده ماند. اين هفته "رابرت گيتس" وزير دفاع آمريكا به افغانستان رفت كه وي در اين سفر دو هدف را دنبال مي‌كرد: نخست جلب نظر مقامات افغاني و فرونشاندن خشم مردم افغانستان از كشتار غيرنظاميان اين كشور به دست نظاميان آمريكايي و دوم، امضاي پيمان استراتژيك با افغانستان براي باقي ماندن طولاني مدت آمريكا در افغانستان. گيتس روز دوشنبه گذشته درحالي وارد افغانستان شد كه قتل 9 كودك افغان در حمله نظاميان ناتو موجي از خشم و انزجار را عليه آمريكا برانگيخت. پيشتر ديويد پترائوس فرمانده نيروهاي آمريكايي از دولت و مردم افغانستان عذرخواهي كرده بود ولي عمق جنايات آنچنان بوده است كه وزير دفاع آمريكا ناچار شد شخصاً به افغانستان برود. طي روزهاي گذشته شهرهاي افغانستان شاهد تظاهرات ضد آمريكايي بود و اعتراض كنندگان از دولت افغانستان خواستند عليه جنايات نظاميان بيگانه مستقر در افغانستان اقدام كند. گفته مي‌شود كه تلاش گيتس براي تأسيس پايگاه نظامي دائمي آمريكا در افغانستان، ديگر محور ماموريت گيتس در سفر به افغانستان بوده است. براساس گفته اين منابع، كارشناسان متن اين پيمان را آماده كرده‌اند و قرار است اواخر ارديبهشت به امضاي مقامات دو كشور برسد.