تعطیلی پنجشنبه‌ها | تصمیم نهایی دولت در اختیار استانداران
خبر خوش برای کارمندان؛ تعطیلی پنجشنبه‌ها قطعی شد؟| ساعات کاری کاهش می‌یابد؟
دولت اعلام کرد تعطیلی پنجشنبه‌ها در اختیار استانداران است. اجرای این طرح به شرط حفظ ساعت کاری قانونی مجاز است. جزئیات تصمیم دولت، نظر مجلس و وضعیت استان‌ها را بخوانید.
دولت اعلام کرد تعطیلی پنجشنبه‌ها در اختیار استانداران است. اجرای این طرح در صورت حفظ ساعت کاری قانونی مجاز است. جزئیات کامل تصمیم جدید دولت را بخوانید.
دولت بالاخره درباره تعطیلی پنجشنبه‌ها تصمیم گرفت
پس از ماه‌ها بحث و گمانه‌زنی درباره تعطیلی ادارات در روزهای پنجشنبه، بالاخره سخنگوی دولت اعلام کرد:
«تعطیلی پنجشنبه‌ها در اختیار استانداران است؛ به شرطی که ساعت کاری قانونی دچار خدشه نشود.»
به‌گفته مقامات دولت، تغییر ساعت کار و نحوه اجرای تعطیلی، از جمله اختیارات محلی است که می‌تواند با تشخیص استانداران هر استان اجرایی شود. این تصمیم در راستای افزایش بهره‌وری، کاهش ترافیک شهری، و استفاده از ظرفیت دورکاری اتخاذ شده است.
تعطیلی پنجشنبه‌ها از کجا شروع شد؟
موضوع تعطیلی روزهای پنجشنبه نخستین‌بار در سال ۱۴۰۲ و به‌دنبال تصویب لایحه‌ای برای «کاهش ساعت کاری کارکنان دولت» مطرح شد.
در ابتدا قرار بود ادارات سراسر کشور پنجشنبه‌ها تعطیل باشند تا کارمندان بتوانند هفته کاری ۴روزه داشته باشند.
اما با مخالفت‌هایی از سوی شورای نگهبان و برخی نمایندگان مجلس، لایحه به کمیسیون اجتماعی بازگشت تا اصلاحات نهایی روی آن انجام شود.
در همین فاصله، برخی استان‌ها مانند تهران، البرز و خراسان رضوی به‌صورت مستقل تصمیم به تعطیلی پنجشنبه‌ها گرفتند. حالا دولت با اعلام رسمی، اختیار تصمیم‌گیری را به استانداران واگذار کرده است.
سخنگوی دولت دقیقاً چه گفت؟
به گزارش پایگاه خبری جماران، سخنگوی دولت در نشست اخیر خود اظهار کرد:
«موضوع تعطیلی پنجشنبه‌ها در صورتی که با ساعات کاری مصوب کشور مغایرتی نداشته باشد، در اختیار استانداران است.»
او تأکید کرد:
«پیشنهاد تغییر ساعت کاری ادارات، از سوی رئیس‌جمهور مطرح شد و همچنان ظرفیت قانونی دورکاری برای ادارات و کارکنان وجود دارد.»
به این ترتیب، استانداران هر استان می‌توانند متناسب با شرایط اقلیمی، اقتصادی و ترافیکی، درباره نحوه اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها یا دورکاری در آن روز تصمیم بگیرند.
آیا با تعطیلی پنجشنبه‌ها ساعات کاری کاهش می‌یابد؟
طبق گفته دولت، تعطیلی پنجشنبه‌ها به‌معنای کاهش ساعت کار نیست.
کارمندان باید ساعات کاری پنجشنبه را در روزهای دیگر جبران کنند.
به‌عنوان مثال:
اگر پنجشنبه تعطیل شود، ممکن است ساعات کاری شنبه تا چهارشنبه از ۷:۳۰ تا ۱۶:۳۰ تنظیم شود تا مجموع ساعت قانونی حفظ گردد.
این یعنی در عمل، تعطیلی پنجشنبه‌ها تغییری در حقوق و ساعت کاری کل سال ایجاد نمی‌کند، بلکه فقط شیوه توزیع زمان کاری در هفته تغییر می‌کند.
چه استان‌هایی تاکنون پنجشنبه‌ها را تعطیل کرده‌اند؟
در حال حاضر، چند استان کشور اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها را آغاز کرده‌اند یا در مرحله بررسی هستند:
| استان | وضعیت فعلی | توضیح |
|---|---|---|
| تهران | تعطیلی رسمی از تابستان ۱۴۰۳ | با مصوبه استانداری و هماهنگی دولت |
| البرز | تعطیل | هماهنگ با تهران برای کاهش ترافیک |
| خراسان رضوی | در حال بررسی | تصمیم نهایی به‌زودی اعلام می‌شود |
| فارس | اجرای آزمایشی در برخی ادارات | شامل مراکز آموزشی و فرهنگی |
| اصفهان | فعال نیست | نیازمند بررسی شورای برنامه‌ریزی استان |
| گیلان و مازندران | در دست بررسی | متناسب با گردشگری و اقلیم منطقه |
بنابراین در حال حاضر تعطیلی پنجشنبه‌ها یک تصمیم محلی است، نه ملی.
نقش استانداران در اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها چیست؟
بر اساس توضیحات سخنگوی دولت، هر استاندار می‌تواند با تصویب شورای اداری استان تصمیم بگیرد که پنجشنبه‌ها ادارات استان تعطیل باشند یا خیر.
این تصمیم باید بر پایه دو اصل باشد:
-
عدم نقض مجموع ساعات کار قانونی در هفته
-
حفظ خدمت‌رسانی به مردم و بخش‌های حیاتی
به عبارت ساده‌تر، اگر تعطیلی باعث اختلال در خدمات عمومی (مثل بیمارستان، بانک یا اورژانس) نشود، استاندار می‌تواند آن را اجرایی کند.
آیا دورکاری در پنجشنبه‌ها قانونی است؟
بله.
بر اساس بخشنامه دولت، دورکاری به‌عنوان یک ظرفیت قانونی برای مدیریت ساعت کاری مجاز است.
در صورتی که تعطیلی کامل ممکن نباشد، ادارات می‌توانند با تأیید استاندار، پنجشنبه‌ها را به روز دورکاری کارکنان تبدیل کنند.
این موضوع به‌ویژه در ادارات آموزشی، پژوهشی و سازمان‌های دارای فعالیت غیرحضوری قابل اجراست.
نظر مجلس درباره تعطیلی پنجشنبه‌ها چیست؟
مجلس شورای اسلامی در مردادماه ۱۴۰۴ لایحه‌ای درباره «کاهش ساعت کاری کارکنان دولت و تعطیلی پنجشنبه‌ها» بررسی کرد.
اما به‌دلیل ایرادهای شورای نگهبان درباره تأثیر احتمالی بر بهره‌وری و خدمات عمومی، این لایحه به کمیسیون اجتماعی برگشت.
به گفته یکی از نمایندگان:
«مجلس با اصل تعطیلی پنجشنبه‌ها مخالف نیست، اما تأکید دارد که اجرای آن باید با برنامه‌ریزی دقیق انجام شود تا بهره‌وری آسیب نبیند.»
بنابراین تا زمان تصویب نهایی، تصمیم‌گیری به استانداران تفویض شده است.
نمایندگان چه انتقادی به وضعیت فعلی دارند؟
«حاکم ممکان»، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، در اظهارنظری صریح گفت:
«بلاتکلیفی در اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها باعث نارضایتی مردم و کارمندان شده است. لازم است مجلس سریع‌تر موضوع را تصویب کند تا عدالت اداری در سراسر کشور برقرار شود.»
او افزود:
«وقتی تهران تعطیل است اما استان‌های دیگر نه، نوعی تبعیض اداری ایجاد می‌شود که بهره‌وری را کاهش می‌دهد.»
به گفته این نماینده، تا زمان تصویب نهایی در مجلس، بهتر است سایر استان‌ها نیز به تبع پایتخت تعطیل شوند تا عدالت اداری و آرامش عمومی برقرار گردد.
مزایای اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها چیست؟
کارشناسان حوزه کار و مدیریت، چند مزیت کلیدی برای اجرای این طرح برمی‌شمرند:
-
افزایش بهره‌وری کارکنان با داشتن استراحت بیشتر
-
کاهش ترافیک شهری و آلودگی هوا، به‌ویژه در کلان‌شهرها
-
افزایش رضایت خانوادگی و بهبود سلامت روانی کارکنان
-
کاهش مصرف انرژی در ادارات
-
افزایش رونق گردشگری داخلی در پایان هفته‌ها
معایب احتمالی تعطیلی پنجشنبه‌ها چیست؟
در مقابل، برخی منتقدان نگرانند که اجرای ناهماهنگ تعطیلی در استان‌ها، مشکلاتی به‌وجود آورد:
-
احتمال اختلال در هماهنگی بین‌استانی ادارات دولتی
-
کاهش سرعت پاسخ‌گویی در برخی خدمات ملی
-
ناهماهنگی با بانک‌ها و بازار سرمایه در روزهای کاری
-
فشار کاری بالاتر در چهار روز اول هفته
به همین دلیل دولت تلاش می‌کند طرح به‌صورت منعطف و محلی اجرا شود، نه سراسری.
آیا مدارس هم پنجشنبه‌ها تعطیل می‌شوند؟
فعلاً خیر.
تعطیلی پنجشنبه‌ها فقط برای ادارات دولتی و نهادهای اجرایی است.
مدارس و دانشگاه‌ها تابع وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم هستند و تصمیم جداگانه‌ای برای آن‌ها لازم است.
با این حال، برخی استان‌ها مانند تهران و البرز در سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۵، برای مدارس ابتدایی پنجشنبه را تعطیل اعلام کرده‌اند تا هماهنگی بیشتری با خانواده‌ها ایجاد شود.
آیا این تصمیم دائمی است یا موقت؟
به گفته سخنگوی دولت، این تصمیم به‌صورت موقت و آزمایشی اجرا می‌شود تا تأثیر آن بر عملکرد دستگاه‌ها ارزیابی شود.
در صورت مثبت بودن نتایج، احتمال دارد تعطیلی پنجشنبه‌ها از سال آینده به‌صورت ملی و دائمی تصویب شود.
بنابراین در حال حاضر، اجرای این طرح منوط به تصمیم استانداران و بررسی بازخوردها است.
آیا تجربه کشورهای دیگر هم مشابه است؟
بله.
در بسیاری از کشورها، از جمله امارات، عربستان، ژاپن، و برخی کشورهای اروپایی، مدل کاری چهارروزه یا پنج‌و‌نیم‌روزه اجرا می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که کاهش روز کاری هفتگی، باعث افزایش تمرکز و کارایی کارکنان می‌شود.
در ایران نیز، کارشناسان پیشنهاد داده‌اند به‌جای تعطیلی تصادفی، ساختار رسمی هفته کاری به شنبه تا چهارشنبه تغییر یابد تا هماهنگی بین ادارات حفظ شود.
آیا کارمندان بخش خصوصی هم شامل می‌شوند؟
در حال حاضر، این طرح فقط برای ادارات دولتی و نهادهای عمومی است.
بخش خصوصی تابع قرارداد کاری داخلی شرکت‌هاست و می‌تواند تصمیم بگیرد که پنجشنبه‌ها تعطیل باشد یا نه.
با این حال، در صورت تصویب نهایی لایحه، احتمال دارد شرکت‌های خصوصی نیز از الگوی ساعات کاری جدید تبعیت کنند.
موضع نهایی دولت درباره تعطیلی پنجشنبه‌ها چیست؟
سخنگوی دولت تأکید کرده است:
«هدف دولت از این تصمیم، تمرکز بر کارآمدی، بهره‌وری و رفاه کارکنان است. اجرای تعطیلی یا دورکاری پنجشنبه‌ها در اختیار استانداران است و از ظرفیت قانون برای تنظیم ساعات کار استفاده می‌شود.»
به گفته او، هیچ تغییری در میزان حقوق یا مزایا ایجاد نخواهد شد و تنها نحوه توزیع زمان کاری هفتگی تغییر می‌کند.
جمع‌بندی: تصمیم با استانداران، نگاه دولت بر عدالت اداری
با اعلام جدید دولت، تکلیف تعطیلی پنجشنبه‌ها تا حد زیادی روشن شده است:
-
اختیار اجرای طرح به استانداران سپرده شد؛
-
ساعات کاری نباید کمتر از میزان قانونی باشد؛
-
و امکان استفاده از دورکاری برای پنجشنبه‌ها وجود دارد.
در نتیجه، اجرای تعطیلی پنجشنبه‌ها ممکن است از استانی به استان دیگر متفاوت باشد.
اما دولت تأکید دارد که هدف نهایی، افزایش بهره‌وری و رضایت مردم است.
به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آینده، با بررسی نتایج استان‌هایی که تعطیلی را اجرا کرده‌اند، دولت درباره تثبیت سراسری این طرح تصمیم نهایی را خواهد گرفت.
منابع:
-
پایگاه خبری جماران
-
خبرگزاری ایرنا
-
اظهارات حاکم ممکان، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس
-
مصوبات کمیسیون اجتماعی مجلس
دیدگاه تان را بنویسید