افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵ به یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. فشار بی‌سابقه تورمی، رشد هزینه‌های درمان، مسکن و خوراک و کاهش محسوس قدرت خرید، سبب شده که بازنشستگان بیش از هر زمان دیگری خواستار بازنگری در سیاست‌های افزایش حقوق باشند. کمپین مطالبه‌گری با درخواست افزایش ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان نشان می‌دهد که وضعیت معیشتی آنان به مرحله بحرانی رسیده و تصمیم دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۵ سرنوشت‌ساز خواهد بود.

۱. چرا افزایش حقوق بازنشستگان ۱۴۰۵ این‌قدر مهم است؟

بازنشستگان معتقدند که میزان فعلی حقوق بازنشستگان با هزینه‌های واقعی زندگی هیچ تناسبی ندارد.
آن‌ها در کارزار جدید تأکید کرده‌اند:

• هزینه مسکن چند برابر شده

• مخارج درمان و دارو سرسام‌آور است

• هزینه خوراک و کالاهای اساسی چند برابر شده

• قدرت خرید آنان نسبت به یک دهه قبل به شدت افت کرده

به همین دلیل، بازنشستگان افزایش ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان را یک مطالبه منطقی می‌دانند نه یک امتیاز تازه.

۲. افزایش حقوق بازنشستگان در سال‌های اخیر؛ چرا کافی نبود؟

طی یک دهه گذشته:

• میانگین افزایش حقوق بازنشستگان ۱۵ تا ۲۵ درصد بوده

• در اکثر سال‌ها تورم بیش از ۴۰ تا ۵۰ درصد ثبت شده

• حقوق بازنشستگان عملاً نصف شده

• شکاف درآمد–معیشت هر سال بیشتر شده

بنابراین هرچند «افزایش» صورت گرفته، اما اثر آن در برابر تورم بسیار ناچیز بوده است.

۳. کمپین افزایش ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان؛ آغاز مطالبه‌گری جدید

بیش از ۳۱ هزار بازنشسته کمپینی راه‌اندازی کرده‌اند با محوریت:

مطالبه اصلی: افزایش حداقل ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵

در این کمپین آمده است:

• این افزایش «غیرواقعی» نیست

• این افزایش «امتیاز جدید» نیست

• بلکه راهی برای نجات معاش و حفظ کرامت بازنشستگان است

بازنشستگان در نامه خود به رئیس‌جمهور و رئیس مجلس تأکید کرده‌اند:

حقوق بازنشستگان باید متناسب با تورم واقعی نه تورم اعلامی محاسبه شود.

۴. چرا بازنشستگان افزایش ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان را ضروری می‌دانند؟

۱. رشد افسارگسیخته هزینه‌های درمان

هزینه‌های پزشکی بین ۵۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش یافته
و بسیاری از داروهای خاص خارج از پوشش بیمه هستند.

۲. افزایش بی‌سابقه هزینه مسکن

اجاره‌بها از سال ۱۳۹۹ تاکنون بیش از ۵۰۰٪ رشد کرده
درحالی‌که حقوق بازنشستگان تنها ۹۰٪ افزایش یافته است.

۳. رشد شتابان قیمت خوراک

سبد خوراک خانوار طی چهار سال بیش از ۳۰۰ درصد گران شده است.

۴. ناتوانی بازنشستگان در تأمین اولیه‌ترین نیازها

بخشی از بازنشستگان اعلام کرده‌اند:

• هزینه دارو، اقساط و اجاره را نمی‌توانند پرداخت کنند

• بسیاری حتی برای درمان بیماری‌ها دچار مشکل شده‌اند

• بخشی از هزینه‌های ضروری حذف شده است

به همین دلیل، درخواست افزایش ۷۰ درصدی حقوق بازنشستگان، مطالبه‌ای برای بقاست.

۵. حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵ چگونه تعیین می‌شود؟

میزان افزایش حقوق بازنشستگان معمولاً بر اساس سه شاخص تعیین می‌شود:

۱. نرخ تورم رسمی

اگر تورم سال آینده ۳۰ تا ۴۰ درصد اعلام شود، پایه افزایش باید حداقل معادل همین نرخ باشد.

۲. نرخ تورم واقعی در سبد معیشت بازنشستگان

تورم واقعی در کالاهای پرمصرف بازنشستگان (درمان، خوراک، حمل‌ونقل) معمولاً بالاتر از میانگین است.

۳. شرایط بودجه‌ای دولت

کسری بودجه دولت می‌تواند باعث محدودیت در میزان افزایش شود.

۶. سناریوهای احتمالی افزایش حقوق بازنشستگان ۱۴۰۵

سناریوی اول | افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی (حداقل و محافظه‌کارانه)

احتمال وقوع: متوسط
درصورتی‌ که دولت بخواهد سیاست انقباضی و کنترل کسری بودجه را اجرا کند.

مزیت:

• فشار کمتر بر بودجه دولت
  عیب بزرگ:

• تشدید بحران معیشتی بازنشستگان

سناریوی دوم | افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی (سناریوی واقع‌بینانه)

احتمال وقوع: زیاد
بر اساس روند سال‌های قبل و توان بودجه.

مزیت:

• تطابق نسبی با تورم رسمی
  عیب:

• جبران واقعی کاهش قدرت خرید انجام نمی‌شود

سناریوی سوم | افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی (سناریوی مطالبه‌محور)

احتمال وقوع: کم تا متوسط
در صورت فشار اجتماعی، تصویب مجلس یا توافق در بودجه ۱۴۰۵.

مزیت:

• جبران بخشی از تورم انباشته
  چالش:

• افزایش بار مالی صندوق‌ها

• نیاز به اصلاح ساختاری صندوق بازنشستگی

این سناریو همان مطالبه اصلی کمپین بازنشستگان است.

۷. مشکلات ساختاری صندوق بازنشستگی؛ مانع اصلی افزایش حقوق بازنشستگان

بازنشستگان در کارزار خود به مشکلات صندوق‌ها اشاره کرده‌اند:

• ضعف نظارت

• سرمایه‌گذاری‌های اشتباه

• مدیریت ناکارآمد

• کسری نقدینگی شدید

• وابستگی بالا به بودجه دولت

به همین دلیل، حتی افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی نیز فشار سنگینی ایجاد می‌کند.

۸. نقش بیمه درمان تکمیلی در معیشت بازنشستگان

یکی از مطالبات کلیدی کمپین:

بهبود پوشش بیمه درمان تکمیلی بازنشستگان

چون امروز:

• بسیاری از داروها پوشش ندارند

• فرانشیزها بالاست

• هزینه بستری چند برابر شده

این موضوع ارتباط مستقیم با کیفیت زندگی بازنشستگان دارد.

۹. آیا افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵ قطعی شده است؟

پاسخ: هنوز نه.
رقم نهایی در لایحه بودجه ۱۴۰۵ مشخص خواهد شد.

اما کارشناسان می‌گویند:

«با توجه به فشار معیشتی، احتمال افزایش بیش از ۳۰ درصد وجود دارد.»

۱۰. جمع‌بندی | چشم بازنشستگان به بودجه ۱۴۰۵

افزایش حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۵ نه فقط یک تصمیم مالی، بلکه اقدامی حیاتی برای حفظ کرامت انسانی میلیون‌ها بازنشسته است.
اگر رشد حقوق کمتر از نرخ تورم باشد، بحران معیشتی تشدید می‌شود.
اگر افزایش متناسب و مؤثر باشد، می‌تواند بخشی از فشارهای سال‌های اخیر را جبران کند.

بازنشستگان امیدوارند که دولت و مجلس در بودجه ۱۴۰۵،
افزایش حقوق واقعی و مؤثر
را در اولویت قرار دهند.

منبع

خبرآنلاین – اقتصادآنلاین