"پخش سريال‌تكراری سيب‌زمينی‌وپياز را متوقف كنيد"

فارس: سالهاست قيمت برخي محصولات مانند گوجه‌، سيب‌زميني و پياز به يكباره تا حدي بالا مي‌رود كه همپا با ميوه‌هاي لوكس آرزوي خريد را در دل همه مي‌گذارد و يا قيمت به حدي سقوط مي كند كه كشاورز بايد پول كارگر بدهد تا انبار سيب‌زميني‌ فاسدش ‌را خالي كنند. امسال قيمت گوجه فرنگي در پاييز به 2500 تومان رسيد كه طبق آمار بانك مركزي نسبت به سال گذشته 123 درصد رشد داشت و بعد از آن سيب زميني با قيمت بالا خودنمايي كرد و الان نوبت به پياز رسيده كه با رشد 64 درصدي نسبت به سال گذشته ركورد 1500 تومان براي هر كيلوگرم را بزند. به هر حال سالهاست قيمت اين محصولات به يكباره تا حدي بالا مي‌رود كه همپا با لوكس‌ترين ميوه‌ها آرزوي خريد را در دل مردم باقي مي‌گذارد و بعد از آن سقوط قيمت به حداقل ممكن به حدي مي‌رسد كه كشاورز بايد پول كارگر بدهد تا انبار سيب‌زميني‌هاي فاسدش ‌را خالي كنند، يك سال قيمت در اوج آسمانها و سال ديگر روي خاكسترها. اگر چه قيمت بازار در كشور كلا از ثبات لازم برخوردار نيست اما اينگونه محصولات طي سالهاي گذشته بالاترين نوسان توليد و قيمت را تجربه مي‌كند، يك سال وفور نعمت براي مصرف كننده و حسرت براي توليد كننده و سال ديگر بر عكس، كه اقتصاد خوانده‌ها به آن مي‌گويند "منحني تار عنكبوتي " يعني عرضه و تقاضا هماهنگ نبوده و براساس آن قيمت‌هم سير منطقي ندارد. *سريال سيب‌زميني و پياز چرا؟ در كشورهاي پيشرفته قيمت نهاده‌هاي كشاورزي و خريدهاي تضميني از سال قبل اعلام مي‌شود و كشاورز براي كشت آينده بر اين اساس تصميم‌ مي‌گيرد اما در كشور ما نوسان قيمت نهاده‌ها و محصولات امكان تصميم منطقي را از او مي‌گيرد و تنها قيمت سال جاري است كه نوع كشت سال آينده را به كشاورز القا مي‌كند اگر قيمت محصولي در سال جاري بالا بود سال آينده با فراواني آن محصول قيمت بازار كاهش يافته و سال آينده چرخه برعكس تكرار مي‌شود. همچنين ورود واسطه‌هاي گوناگون به عرصه توزيع باعث شكل‌گيري قيمت‌هاي حبابي در محصولات كشاورزي شده كه حتي اين مسئله در الگوهاي كشت كشاورزان هم تاثير مي‌گذارد و چون همواره الگوي كشت مناسبي از سوي متوليان توليد ارائه نمي‌شود بنابراين سيستم عرضه در بازار روند اصولي خود را از دست داده و متعاقب آن بازار هم بي‌ثبات مي‌شود. از سوي ديگر صنايع تبديلي و تكميلي به عنوان سوپاپ اطمينان كه مي‌تواند افزايش يا كاهش عرضه در بازار را تنظيم كند نيز در كشور به اندازه كافي نبوده و در بسياري موارد توزيع مناسبي ندارد يعني اصولا با نوع محصول توليدي منطقه همگوني ندارد بنابراين نقش خود را به عنوان سوپاپ اطمينان به خوبي عمل نكرده و بازار دچار افزايش يا كاهش عرضه يا همان قيمت انفجاري و انقباضي مي‌شود. همچنين همانطوري كه واضح است قيمت همبستگي بسيار نزديكي با توليد و بازار دارد كه در كشور ما هر كدام از اينها تحت نظارت دو وزارتخانه جداگانه است و تجربه سالهاي گذشته نشان داده كه اين دو در تصميم‌گيري‌هاي خود بيشتر به صورت مستقل عمل مي‌كنند و به همين دليل توليد و بازار در خط مستقيم سير نمي‌كند. *چه بايد كرد؟ در گام نخست نيازمند به همگرايي توليد و متمركز‌سازي تمام عوامل تاثيرگذار در آن هستيم به طوري كه با جدا شدن بخش بازرگاني توليد از وزارت بازرگاني و نيز صنايع تبديلي و تكميلي از بخش وزارت صنايع و معادن و الحاق آن به وزارت جهاد كشاورزي اين مسئله ميسر خواهد بود. در گام بعدي دولت بايد با پايداري توليد به تثبيت قيمت نهاده‌‌ها و محصولات كشاورزي كمك كند تا كشاورز قدرت تصميم‌گيري داشته باشد، در اين راستا بايد برنامه منسجمي براي حذف دلالان داشته و علاوه بر آن با طراحي الگوهاي كشت مناسب براي هر منطقه مطابق با نياز كشور و مديريت و هدايت آنها با سياست‌هاي اصولي از قبيل ارائه تسهيلات، خريد تضميني و ارائه نهاده انگيزه‌‌شان را در عمل به اين الگوها تقويت كند. از سوي ديگر صنايع تبديلي و تكميلي بايد به ميزان كافي و مطابق با توليدات منطقه احداث شود تا همواره به عنوان سوپاپ اطمينان ضمن جلوگيري از افزايش و كاهش بي‌رويه عرضه در منطقي كردن قيمت بازار نيز نقش ايفا كند. دولت نيز بايد با ابتكار و تدوين برنامه دقيق و روزآمد از قبيل شناسنامه‌دار كردن كشاورزان، ثبت‌ تمام زمين‌هاي كشاورزي و با اتكا به آمارهاي توليد و مصرف، برنامه‌اي طراحي كند كه در آن تشكل‌ها نقش كليدي داشته و حلقه اتصال برنامه‌هاي دولت و كشاورزان باشد ميزان توليد هر محصول بر اساس نياز كشور طراحي و اجرا شده در بخش بازار نيز با حذف واسطه‌ها و توزيع مناسب اجازه افزايش‌هاي بي‌رويه قيمت داده نشود.