مذاکره بعد از آتش بس تجاری​

برای سومین بار طی چند ماه اخیر، مقامات آمریکایی و چینی برای مذاکرات تجاری در اروپا دیدار خواهند کرد و این بار، پکن با اعتماد به نفس بیشتری در استکهلم پای میز مذاکره می‌آید. وقتی دور جدید مذاکرات روز دوشنبه آغاز شود، انتظار می‌رود مذاکره‌کنندگان چینی به رهبری هه لی‌فنگ، معاون نخست‌وزیر این کشور با اعتماد به نفس تازه‌ای در رویکرد قاطع و سختگیرانه پکن و با اشتهای فزاینده برای کسب امتیازات بیشتر از ایالات متحده، با همتایان آمریکایی خود روبه‌رو شوند.

از سوی دیگر نیز دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روزبه‌روز بر تلاش برای رسیدن به توافق اقتصادی با پکن متمرکزتر شده، توافقی که هدف آن باز کردن درب‌های این غول آسیایی به روی کسب‌وکار و فناوری آمریکایی است. طی بیشتر سال‌جاری، واشنگتن از فشار تعرفه‌ای برای دورکردن زنجیره‌های تأمین از چین استفاده کرد. هدف آن تضعیف نفوذ ژئوپلیتیکی پکن و فشار بر شرکت‌های آمریکایی برای بازگرداندن مشاغل تولیدی به ایالات متحده بوده است.

چاپلوسی ترامپ از شی

استفن بیگن که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ معاون وزیر امور خارجه بود، به وال‌استریت ژورنال گفت: «رئیس‌جمهوری یک توافق اقتصادی می‌خواهدو تأکیدی جدی روی توافق با چینی ها دارد.»

اما کنترل قوی چین بر مواد معدنی استراتژیک دولت ترامپ را وادار ساخته تا از برخی محدودیت‌های صادراتی به چین، از جمله لغو ممنوعیت فروش یک تراشه کلیدی هوش مصنوعی شرکت انویدیا عقب‌نشینی کند. لغو این محدودیت به نگرانی‌هایی در واشنگتن و جاهای دیگر دامن زده، مبنی بر اینکه ممکن است دولت ترامپ ابزارهایی که برای حفاظت از امنیت ملی طراحی شده‌اند را در مذاکرات واگذار کند. 

راش دوشی، مقام سابق شورای امنیت ملی که اکنون در دانشگاه جورج‌تاون و اندیشکده شورای روابط خارجی مشغول است، گفت که به نظر می‌رسد دیدگاه ترامپ با برخی از اعضای دولت که بر اطمینان از برتری بلندمدت ایالات متحده بر چین تمرکز دارند، در تضاد است.

در همین حال، داده‌های دولتی چین نشان می‌دهد که اقتصاد این کشور در ماه‌های جنگ تجاری رشد بهتر از حد انتظاری داشته و با ثبت رکورد مازاد تجاری، انعطاف‌پذیری صادرات خود را در حالی که از بازار آمریکا فاصله می‌گیرد، نشان داده است. چند روز پیش، پکن در اجلاسی با اتحادیه اروپا بر موضع سختگیرانه خود پافشاری کرد و به نگرانی‌های این بلوک، مانند ناترازی تجاری و جنگ اوکراین توجه کمی نشان داد.

اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده که رهبری هیأت آمریکایی را بر عهده دارد، هنگام اعلام دور جدید مذاکرات به شبکه فاکس‌بیزینس گفت: «تجارت با چین در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد». او به فاکس بیزینس گفت: «فکر می‌کنم ما واقعاً به سطح جدیدی با چین رسیده‌ایم که بسیار سازنده است».

ترامپ نیز گفته که ممکن است «در آینده‌ای نه چندان دور» با شی دیدار کند. او همچنین مدعی شد: «ایالات متحده با چین بسیار خوب کنار می‌آید. ما رابطه بسیار خوبی داریم». تلاش دیپلماتیکی بین مقامات ارشد دو کشور در جریان بوده تا شی و ترامپ در حاشیه یکی از اجلاس‌های جهانی دیدار کنند. یکی از گزینه‌ها گردهمایی ماه اکتبر رهبران آسیا-اقیانوسیه است.

بسنت همچنین گفت که دو طرف روی «تمدید احتمالی» آتش‌بس تجاری که در ۱۲ آگوست منقضی می‌شود، کار خواهند کرد. آتش‌بس ۹۰روزه که در نشست ماه می‌ژنو به دست آمد، تعرفه‌های سه‌رقمی ماه آوریل که خطر قطع تجارت بین دو اقتصاد بزرگ جهان را در پی داشت، متوقف کرد. بسنت خاطرنشان کرد که عنصر کلیدی توافق با چین شامل خرید بیشتر محصولات آمریکایی توسط این کشور است. او افزود: «ما می‌خواهیم آنها بازار خود را باز کنند. آنها ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت با نرخ پس‌انداز بسیار بالایی دارند. آنها پتانسیل یک اقتصاد مصرفی بزرگ را دارند».

یون سان، مدیر برنامه چین مرکز استیمسون نیز با اشاره به تحولات اخیر در واشنگتن گفت: «چین فکر می‌کند این بهتر از آن چیزی است که انتظارش را داشتند». او افزود: «ترامپ یک توافق می‌خواهد و پکن آماده بازی است.»

خواسته‌های کلیدی پکن

به گفته کارشناسان چینی، تمرکز اصلی پکن در مذاکرات این هفته، تعرفه‌های باقی‌مانده ایالات متحده بر واردات چینی است. طبق گفته کاخ سفید، این تعرفه حدود ۵۵ درصد است که شامل تعرفه ۱۰ درصدی متقابل و عوارض ۲۰ درصدی به دلیل نقش ادعایی چین در جریان مواد مخدر غیرقانونی فِنتینُل به آمریکا می‌شود. کارشناسان چینی می‌گویند اولویت کلیدی برای پکن حذف تعرفه‌های ۲۰ درصدی مرتبط با فنتینل است. ماه گذشته، چین اعلام کرد که دو پیش‌ساز دیگر فنتینل را به فهرست مواد کنترل‌شده خود اضافه خواهد کرد و نیتازن، دسته‌ای از مواد مخدر مصنوعی قوی را نیز در فهرست دیگری از داروهای کنترل‌شده قرار داد.

هه وی‌ون، پژوهشگر ارشد اندیشکده چینی مرکز چین و جهانی‌سازی به گلوبال تایمز گفت که تمرکز اصلی این دور مذاکرات کسب دستاورد بر پایه توافقات قبلی و تلاش برای کسب نتایج ملموس بیشتر است. هه که پیش‌تر دیپلمات آمریکایی بود، گفت: «اولویت اول حل مسائل تعرفه‌ای باقی‌مانده، خصوصاً آنهایی بوده که آمریکا به بهانه فنتینل اعمال کرده و دومین مورد این است که چگونه چین و آمریکا می‌توانند همکاری اقتصادی و تجاری را تعمیق بخشند.»

به گفته وو شینبو، مدیر مرکز مطالعات آمریکا در دانشگاه فودان شانگهای، همچنین ممکن است پکن از واشنگتن بخواهد محدودیت‌های صادرات فناوری که پیش‌تر بر چین اعمال کرده بود، از جمله قراردادن صدها شرکت چینی در فهرست نهادهای وزارت بازرگانی برای محدودیت‌های تجاری را کاهش دهد.

آسِ چینی

وو که مشاور وزارت امور خارجه چین است، گفت: «پس از این دوره رقابت آمریکا و چین، طرف آمریکایی متوجه شده که چین کارت‌های مهمی در دست دارد و مهم‌تر از آن، آماده است تا در صورت لزوم آنها را بازی کند.» 

او توضیح داد منظورش از این کارت‌ها وابستگی آمریکا به زنجیره تأمین چین است که محدود به مواد معدنی کمیاب و مغناطیسی نمی‌شود و از وسایل الکترونیک روزمره و نقلیه گرفته تا جت‌های جنگنده، به آنها نیاز است. وو خاطرنشان کرد که اهرم پکن فراتر از مواد معدنی کمیاب بوده و شامل زنجیره‌های تأمین پهپاد و باتری خودروهای برقی نیز می‌شود. 

وی گفت: «در گذشته، ما آگاهانه از این کارت‌ها استفاده نکردیم. اکنون باور دارم که چین به طور فزاینده‌ای ابتکار عمل را برای بازی‌کردن آنها در نظر خواهد گرفت».

بسنت گفت که قصد دارد به پکن درباره ادامه خرید نفت روسیه و ایران و همچنین حمایت آن از جنگ روسیه علیه اوکراین هشدار دهد. ترامپ پیش‌تر تهدید کرده بود که تعرفه‌های ثانویه ۱۰۰ درصدی بر کشورهایی که به خرید نفت روسیه ادامه می‌دهند، یعنی چین و هند، اعمال خواهد کرد. وو گفت که بعید است چین این تهدید تعرفه‌ای را بپذیرد و خرید نفت روسیه یا ایران را متوقف کند، اما گفت که پکن آگاه بوده که ممکن است آمریکا از این تهدید برای اجبار به همکاری در مسائلی مانند درگیری روسیه و اوکراین و مذاکرات با ایران استفاده کند.

جاش لیپسکای، رئیس بخش اقتصاد بین‌الملل شورای آتلانتیک به سی‌ان‌ان گفت که توافق موقت محتمل‌ترین نتیجه این هفته است. او توضیح داد: «در حال حاضر، همه نشانه‌ها به ادامه ۹۰ روزه دیگر اشاره دارد که در آن، تعرفه‌ها در سطح ۳۰ درصد باقی می‌مانند و مذاکرات ادامه می‌یابد و احتمال دیدار ترامپ و شی در پاییز وجود دارد.» او افزود: «اما همان‌طور که در بهار آموختیم، وضعیت می‌تواند سریعاً تغییر کند و این آتش‌بسی شکننده است.»

روزنامه ایران