قطع یارانه نقدی در ماه‌های اخیر به یکی از پرچالش‌ترین موضوعات اقتصادی و اجتماعی ایران تبدیل شده است. تازه‌ترین اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد که سرانه درآمد ۱۰ میلیون تومان برای هر نفر معیار اصلی برای قرار گرفتن خانوارها در دهک‌های پردرآمد است. به این ترتیب، یک خانواده سه‌نفره با درآمد ماهانه ۳۰ میلیون تومان از فهرست دریافت یارانه کنار گذاشته می‌شود. این معیار بر اساس داده‌های بانک مرکزی و بررسی تراکنش‌های بانکی طی شش ماه محاسبه و سپس به مشمولان از طریق پیامک اطلاع داده می‌شود.

سرانه درآمد ۱۰ میلیون تومان؛ شاخص جدید حذف یارانه 

به گزارش کانال شبکه خبری بازنشستگان، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد:

• سرانه درآمد هر فرد ۱۰ میلیون تومان است.

• این مبلغ در خانوارهای سه‌نفره معادل ۳۰ میلیون تومان خواهد بود.

• در صورت عبور خانوار از این سقف درآمدی، آن‌ها در دهک‌های پردرآمد قرار می‌گیرند.

محاسبه میانگین درآمد در بازه شش‌ماهه 

معیار سنجش درآمد خانوارها بر اساس داده‌های بانک مرکزی است و میانگین درآمد در یک بازه شش‌ماهه مبنا قرار می‌گیرد. به این معنا که حتی اگر در یک یا دو ماه درآمد بالاتر یا پایین‌تر باشد، ملاک اصلی میانگین شش‌ماهه خواهد بود.

پیامک حذف یارانه و شیوه اطلاع‌رسانی 

فرآیند اطلاع‌رسانی حذف یارانه‌ها از طریق پیامک انجام می‌شود. خانوارها پس از بررسی داده‌های اقتصادی، پیامکی از سوی وزارت رفاه دریافت می‌کنند که در آن وضعیت دهک‌بندی و حذف یارانه نقدی اعلام شده است.

ثبت اعتراض در سامانه رسمی 

در متن پیامک لینکی قرار دارد که فرد می‌تواند از طریق آن اعتراض خود را ثبت کند. سپس بانک مرکزی موظف است بر اساس اطلاعات تراکنش‌های بانکی و داده‌های اقتصادی خانوار، نتیجه بررسی را به اطلاع فرد برساند.

معیارهای جدید برای دهک‌بندی یارانه‌ها 

پیش‌تر، ملاک حذف یارانه‌ها صرفاً دارایی‌هایی مانند خودرو، ملک یا حساب‌های بانکی بود. اما در سیاست جدید:

• درآمد ماهانه خانوار مهم‌ترین شاخص محسوب می‌شود.

• سرانه هر فرد ۱۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

• دهک‌های هشتم، نهم و دهم مشمول حذف یارانه هستند.

نقش بانک مرکزی در سنجش درآمد 

بانک مرکزی از طریق بررسی تراکنش‌های مالی و حساب‌های بانکی، برآورد دقیقی از میزان درآمد خانوارها ارائه می‌دهد. این اطلاعات پایه تصمیم‌گیری برای قطع یا ادامه پرداخت یارانه است.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی حذف یارانه 

تصمیم به حذف یارانه خانوارهایی با درآمد بالای ۱۰ میلیون تومان برای هر نفر، پیامدهای متعددی دارد:

• کاهش نارضایتی اقشار کم‌درآمد: منابع مالی به دهک‌های پایین‌تر اختصاص می‌یابد.

• اعتراض اقشار میانی: بسیاری معتقدند هزینه‌های زندگی بیش از درآمد رسمی است.

• افزایش شکاف اعتماد: نبود شفافیت در معیارها، باعث کاهش اعتماد عمومی می‌شود.

تناقض در معیار رفاه و واقعیت زندگی 

به گفته برخی کارشناسان، حتی خانواده‌هایی با درآمد ۳۰ میلیون تومان در کلان‌شهرها با توجه به اجاره‌خانه، هزینه درمان، آموزش و خوراک، همچنان با فشار اقتصادی روبه‌رو هستند. بنابراین قرار گرفتن آن‌ها در دهک پردرآمد با واقعیت زندگی همخوانی ندارد.

اعتراض به حذف یارانه و مسیر قانونی 

خانوارهایی که یارانه آن‌ها قطع شده است می‌توانند:

1. به سامانه حمایت (hemayat.mcls.gov.ir) مراجعه کنند.

2. وضعیت دهک درآمدی خود را مشاهده کنند.

3. اعتراض خود را ثبت کنند.

بانک مرکزی موظف است ظرف مدت مشخص، پاسخ مستند به اعتراض‌ها را ارائه دهد.

نقش تورم در ارزیابی رفاه خانوارها 

با نرخ تورم بیش از ۳۷ درصدی، معیار درآمد ۱۰ میلیون تومانی برای هر فرد، انتقادهای فراوانی را برانگیخته است. چراکه:

• هزینه ماهانه یک خانوار شهری بسیار بالاتر از معیار رسمی است.

• خط فقر واقعی با آنچه در دهک‌بندی لحاظ می‌شود فاصله زیادی دارد.

• کارگران و کارمندان با درآمد متوسط نیز مشمول حذف یارانه شده‌اند.

واکنش‌ها و نقد کارشناسان 

فعالان اقتصادی و کارگری معتقدند:

• دولت باید معیارهای دهک‌بندی را شفاف و علنی اعلام کند.

• تنها تکیه بر تراکنش‌های بانکی کافی نیست و باید هزینه‌های واقعی زندگی لحاظ شود.

• مسیر رسیدگی به اعتراض‌ها باید کارآمد و سریع باشد.

جمع‌بندی 

سیاست جدید حذف یارانه‌ها با ملاک قرار دادن درآمد ماهانه ۱۰ میلیون تومان برای هر نفر، به بحثی جدی در جامعه تبدیل شده است. در حالی که دولت این اقدام را برای هدایت منابع به دهک‌های پایین‌تر ضروری می‌داند، بسیاری از شهروندان می‌گویند این معیار با واقعیت زندگی و هزینه‌های روزمره همخوانی ندارد. آینده اجرای این سیاست به میزان شفافیت دولت و پاسخگویی به اعتراضات بستگی دارد.

منبع: کانال شبکه خبری بازنشستگان