صعود ايران به رتبه چهلم توليد علم جهان

بر اساس تازه‌ترين اطلاعات پايگاه ESI، جمهوري اسلامي ايران طي دوره 10 ساله اول ژانوية 1997 تا 30 ژوئن 2007 با 27 هزار و 529 عنوان توليد علمي با يك پله صعود و گذشتن از كشور مصر از نظر تعداد توليدات علمي نمايه شده در جايگاه چهل جهان قرار گرفته و به اين ترتيب،‌ ايران هم در پايگاه «اي اس آي» و هم در پايگاه «وب آو ساينس»، پس از تركيه در جايگاه دوم توليد علم جهان اسلام قرار دارد. دكتر عبدالرضا نوروزي چاكلي، مدير گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات سياست علمي كشور و عضو هيأت علمي گروه علوم كتابداري و اطلاع‌رساني دانشگاه شاهد با اعلام اين مطلب در گفت‌و‌گو با ايسنا خاطرنشان كرد: بر اساس آخرين آمار پايگاه (ESI (Essential Science Indicators، طي دورة 10 سالة اخير، جمهوري اسلامي ايران در بين 145 كشور كه رتبه‌بندي بر روي آن‌ها صورت پذيرفته است، در ردة چهلم جهان قرار مي‌گيرد و اين در حالي است كه در دورة 10 سالة پيشين كه اول ژانوية 1997 تا 30 آوريل 2007 را در بر مي‌گيرد، جمهوري اسلامي ايران با 26 هزار و 495 عنوان توليد علمي، از اين نظر در بين كشورهاي جهان در ردة چهل و يكم و در بين كشورهاي اسلامي، پس از تركيه و مصر در ردة سوّم قرار مي‌گرفت. وي تصريح كرد: بر اساس آمار پايگاه ESI، در دورة 10 سالة اول ژانوية 1997 تا 30 ژوئن 2007، كل توليدات علمي ايران، 85 هزار و 629 بار مورد استناد قرار گرفته است كه به اين ترتيب، نسبت تعداد استنادها به توليدات علمي ايران، 11/3 بوده است. هر چند تعداد كل استنادها و همچنين نسبت استنادها به توليدات علمي ايران نسبت به دهة منتهي به 30 آوريل 2007 افزايش يافته است،‌ اما از اين نظر رتبة ايران نسبت به دورة قبل تغييري نداشته است. دكتر نوروزي چاكلي خاطرنشان كرد: بر اين اساس، ايران از نظر تعداد كل استنادها در رتبة چهل و هشتم جهان و از نظر نسبت تعداد استنادها به توليدات علمي در ردة صد و سي و سوم جهان قرار دارد. لازم به يادآوري است كه در دورة 10 سالة پيشين، تعداد كلّ استنادها به توليدات علمي ايران، 81 هزار و 153 دفعه مورد استناد قرار گرفته بود كه بر اين اساس، نسبت تعداد استنادها به توليدات علمي كشورمان، 06/3 اعلام شده بود. از طرفي، بر اساس آمار پايگاه(WOS (Web Of Science، جمهوري اسلامي ايران در دورة تقريبي 9 ماهة اوّل سال 2007 كه از اوّل ژانويه لغايت 25 سپتامبر سال 2007، برابر با 11 دي ماه 1385 لغايت 3 مهر ماه 1386 را در بر مي‌گيرد، داراي 6289 عنوان توليد علمي نمايه شده بوده است. بر اساس اين آمار نيز كشورمان از نظر تعداد توليدات علمي، رتبة دوّم را در بين كشورهاي اسلامي به خود اختصاص مي‌دهد و پس از تركيه و قبل از مصر قرار مي‌گيرد. اين در حالي است كه در همين دورة 9 ماهه، تركيه داراي 13402 عنوان، مصر داراي 2690 عنوان، پاكستان داراي 1443 عنوان و عربستان سعودي داراي 1311 عنوان توليد علمي نمايه شده در پايگاه WOS بوده‌اند. مدير گروه علم‌سنجي مركز تحقيقات سياست علمي كشور در ادامه از افزايش تعداد نشريات ايراني نمايه شده در پايگاه Journal Citation Reports) JCR) در سال 2006 نسبت به سال 2005 از سه عنوان به شش عنوان خبر داد. دكتر نوروزي چاكلي تصريح كرد: سه پايگاه ESI، WOS و JCR از معتبرترين پايگاه‌هاي علم‌سنجي هستند كه توسط «مؤسسة اطلاعات علمي» (Institute for Scientific Information) يا ISI تهيه و روزآمدسازي مي‌شوند. پايگاه ESI، بر مبناي دوره‌هاي زماني 10 ساله، به ارائة آمار در قالب شاخص‌هاي تعيين شدة توليد علم از جمله رتبة علمي كشورها بر اساس تعداد توليدات علمي، تعداد كل استنادها و نسبت استناد به توليدات علمي مي‌پردازد. وي در گفت‌و‌گو با ايسنا خاطرنشان كرد: در پايگاه WOS، امكان جستجو و استخراج اطّلاعات در طول دوره‌هاي زماني مختلف و بر اساس شاخص‌هاي گوناگون علم‌سنجي وجود دارد. پايگاه JCR نيز به ارائة‌ گزارش استنادي نشريات مي‌پردازد. از طرفي، تعداد نشرياتي كه هر كدام از اين پايگاه‌ها نمايه‌ مي‌كنند نيز با ديگري متفاوت است.