بنزین در بورس ۳ برابر گران شد | بنزین سوپر بدون یارانه در راه است

شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر در بورس انرژی ابلاغ شد. بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد نرخ بنزین در دو سال اخیر ۳ برابر شده و احتمال رسیدن بنزین سوپر به ۵۰ هزار تومان وجود دارد.

بازار سوخت ایران در سال‌های اخیر شاهد تغییرات بزرگی بوده است. از یک‌سو، رشد مصرف داخلی و کاهش ظرفیت تولید، و از سوی دیگر الزام به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی، شرایطی را ایجاد کرده که عرضه و قیمت‌گذاری سوخت به یکی از حساس‌ترین موضوعات اقتصادی کشور تبدیل شده است.
با ابلاغ شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر در بورس انرژی و الزام به کشف قیمت از بستر رقابتی بازار، فضای تازه‌ای برای واردات و توزیع این فرآورده ایجاد شد. در این گزارش، جزئیات شیوه‌نامه، روند قیمتی بنزین بورسی طی دو سال اخیر و آینده بازار بنزین سوپر بررسی می‌شود.

شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر در بورس انرژی

• وزارت نفت شیوه‌نامه‌ای برای تأمین و توزیع بنزین سوپر (ویژه) به بورس انرژی ابلاغ کرد.

• اشخاص حقوقی می‌توانند با ثبت درخواست در درگاه ملی مجوزها و داشتن حداقل ۳ سال سابقه در حوزه نفتی، مجوز واردات دریافت کنند.

• توزیع این فرآورده باید از مسیر بورس انرژی و با قیمت‌گذاری رقابتی انجام شود.

• وزارت نفت و شرکت‌های تابعه اجازه دخالت در قیمت‌گذاری را ندارند.

کشف قیمت در بورس انرژی

به گفته مدیرعامل بورس انرژی، نقش این بورس تنها ایجاد بستر رقابتی برای کشف قیمت واقعی میان واردکننده و توزیع‌کننده است. در این فرایند:

• واردکنندگان، محصول را عرضه می‌کنند.

• شرکت‌های توزیع‌کننده، خریداران اصلی هستند.

• در مراحل بعدی، جایگاه‌داران نیز می‌توانند به خریداران اضافه شوند.

ویژگی‌های بنزین سوپر وارداتی

بر اساس شیوه‌نامه، بنزین سوپر دارای ویژگی‌های زیر است:

• استاندارد یورو ۵

• استاندارد ملی 22920

• عدد اکتان بالاتر یا مساوی ۹۵
  این فرآورده به‌عنوان بنزین «ویژه» تعریف شده و قیمت آن آزاد و غیریارانه‌ای خواهد بود.

تغییرات قیمت بنزین بورسی در دو سال اخیر

سال ۱۴۰۲

• تیر ۱۴۰۲: قیمت بین ۱۹,۴۰۰ تا ۲۰,۵۰۰ تومان در هر لیتر.

• مهر ۱۴۰۲: جهش به ۳۲ هزار تومان.

• آبان ۱۴۰۲: کاهش تا ۲۴ هزار تومان.

• بهمن ۱۴۰۲: رشد دوباره تا ۲۸ هزار تومان.

• اسفند ۱۴۰۲: عرضه در رینگ داخلی با ۳۰ هزار تومان؛ در رینگ بین‌الملل بیش از ۱۱۳ دلار (۴ برابر دی‌ماه).

سال ۱۴۰۳

• خرداد ۱۴۰۳: عرضه بنزین پتروشیمی شازند در رینگ بین‌الملل، هر لیتر ۶۲ دلار.

• آبان و آذر ۱۴۰۳: بازگشت قیمت به محدوده ۳۱ تا ۴۰ هزار تومان.

• دی ۱۴۰۳: فروش هر لیتر با نرخ ۴۳ هزار تومان.

سال ۱۴۰۴ (تا کنون)

• فروردین ۱۴۰۴: گران‌ترین نرخ با ۶۲ هزار تومان در هر لیتر.

• اردیبهشت ۱۴۰۴: ارزان‌ترین نرخ با ۴۳,۵۰۰ تومان.

• میانگین معاملات نشان می‌دهد طی دو سال گذشته، قیمت بنزین بورسی ۳ برابر (۳۰۰ درصد رشد) شده است.

آیا بنزین سوپر لیتری ۵۰ هزار تومان خواهد شد؟

وزیر نفت تأکید کرده است که قیمت بنزین سوپر آزاد خواهد بود و با توجه به هزینه واردات، حمل‌ونقل و سود توزیع‌کننده، احتمال رسیدن نرخ آن به بیش از ۵۰ هزار تومان در هر لیتر وجود دارد.

دستاوردهای عرضه بنزین در بورس انرژی

• شفافیت قیمت‌ها و جلوگیری از رانت در توزیع سوخت.

• ایجاد بستر رقابتی میان عرضه‌کنندگان و توزیع‌کنندگان.

• جذب سرمایه بخش خصوصی برای واردات فرآورده‌های نفتی.

• تنوع در تأمین سوخت داخلی به‌ویژه در شرایط محدودیت تولید داخلی.

چالش‌های عرضه بنزین سوپر در بورس

• احتمال افزایش قیمت در بازار آزاد و فشار بر مصرف‌کنندگان.

• وابستگی به واردات و تأثیرپذیری از نرخ ارز.

• لزوم نظارت دقیق برای جلوگیری از ایجاد انحصار در دست چند واردکننده.

• محدودیت جایگاه‌های عرضه‌کننده سوخت سوپر در کشور.

آینده بازار بنزین سوپر

با اجرای کامل شیوه‌نامه، انتظار می‌رود:

• شفافیت بیشتری در قیمت‌گذاری سوخت ایجاد شود.

• واردات بنزین سوپر به‌تدریج افزایش یابد.

• بخش خصوصی نقش پررنگ‌تری در بازار سوخت ایفا کند.

• قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تنظیم شوند.

منابع خبری

• خبرگزاری ایرنا (گزارش اقتصادی)

• وزارت نفت – شیوه‌نامه عرضه بنزین سوپر

• اطلاعیه‌های رسمی بورس انرژی ایران