خبر گروسی از بازگشت بازرسان آژانس به ایران

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست فصلی شورای حکام گفت: بازرسان ما به ایران بازگشته‌اند و در تأسیساتی که تحت تأثیر حملات ماه ژوئن قرار نگرفته بودند بازرسی‌هایی انجام داده‌اند، اما برای بازگرداندن بازرسی‌های کامل، تعامل بیشتری لازم است.

به گزارش ایرنا، رافائل گروسی روز چهارشنبه در این نشست توضیح داد: بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جمهوری اسلامی ایران بازگشته‌اند و در بسیاری از تأسیساتی که از حملات نظامی ماه ژوئن آسیب ندیده‌اند، بازرسی و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی انجام داده‌اند. با این حال، برای بازگرداندن بازرسی‌های کامل، از جمله در سایت‌های آسیب‌دیده، به تعامل بیشتری نیاز است تا ایران تعهدات خود ذیل توافق‌نامه پادمان در چارچوب معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) را اجرا کند.

وی افزود: من در تماس منظم با تهران هستم و از ایران می‌خواهم دسترسی آژانس به تأسیسات آسیب‌دیده‌اش و به‌ویژه به موجودی‌های اورانیوم با غنای پایین (LEU) و اورانیوم با غنای بالا (HEU) را که وضعیت آن‌ها باید به‌طور فوری مورد رسیدگی قرار گیرد، تسهیل کند.

گفتنی است، همکاری‌های ایران و آژانس در پی حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز کشورمان و قانون مصوب مجلس شورای اسلامی برای توقف همکاری در صورت اجرا نشدن تعهدات طرف‌های مقابل، با محدودیت‌هایی مواجه شد.

پس از آن، مذاکراتی میان ایران و آژانس درباره نحوه ادامه تعاملات در چارچوب حقوقی موجود انجام شد که در تاریخ ۱۸ شهریور ماه جاری به یک تفاهم فنی انجامید. با این حال، تصمیم اروپا برای فعال‌سازی سازوکار «پس‌گشت» موجب شد تا اجرای این توافق به حالت تعلیق درآید.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در همین پیوند گفت: در ۹ سپتامبر ۲۰۲۵، من در قاهره با آقای عراقچی، وزیر امور خارجه، توافقی امضا کردم که پس از حملات نظامی ماه ژوئن، چارچوب تفاهم درباره رویه‌های مربوط به بازرسی‌های آژانس، اطلاع‌رسانی‌ها و اجرای پادمان در ایران را مشخص می‌کند.

وی افزود: از آن زمان، ایران با اطلاع قبلی، دسترسی آژانس برای انجام بازرسی‌ها و راستی‌آزمایی اطلاعات طراحی را در تقریباً همه تأسیسات واقع در تهران که تحت تأثیر حملات قرار نگرفته‌اند تسهیل کرده است.

گروسی با استقبال از همکاری ایران، افزود: با این حال، آژانس هنوز از ایران گزارشی درباره تأسیسات آسیب‌دیده و مواد هسته‌ای مرتبط با آن‌ها دریافت نکرده است؛ گزارشی که طبق تعهدات ایران ذیل توافق‌نامه پادمان باید بدون تأخیر ارائه شود. تاکنون، آژانس هیچ‌گونه فعالیت راستی‌آزمایی‌ در هیچ‌یک از تأسیسات هسته‌ای ایران که تحت تأثیر حملات نظامی قرار گرفته‌اند، انجام نداده است.

وی ادامه داد: هرچند من همکاری ایران در زمینه بازرسی در تعدادی از تأسیسات را مورد توجه قرار می‌دهم، اما تعامل سازنده بیشتری لازم است. من از ایران می‌خواهم اجرای کامل و مؤثر فعالیت‌های پادمانی در ایران را مطابق با توافق‌نامه پادمان معاهده عدم اشاعه‌اش تسهیل کند و بار دیگر آمادگی خود را برای همکاری با ایران در این زمینه تکرار می‌کنم.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: همان‌طور که پیش‌تر گفتم، تعیین وضعیت فعلی موجودی‌های اورانیوم با غنای پایین (LEU) و اورانیوم با غنای بالا (HEU) ایران باید به‌طور فوری مورد رسیدگی قرار گیرد. نبود دسترسی آژانس به این مواد هسته‌ای در ایران به مدت پنج ماه، به این معناست که راستی‌آزمایی این مواد، مطابق رویه‌های استاندارد پادمانی، مدت‌هاست که به تأخیر افتاده است. وی ادعا کرد که راستی آزمایی سریع‌تر این مواد برای آژانس حیاتی است.

به گزارش ایرنا، جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که مبنای همکاری و تعامل با آژانس، قانون مصوب مجلس است. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه پیشتر در این‌باره تصریح کرد: «ما کماکان عضو معاهده منع اشاعه و متعهد به توافق‌نامه پادمان هستیم. در اجرای این تعهدات پادمانی، با در نظر داشتن مصوبه مجلس که شورای عالی امنیت ملی را متولی این موضوع معرفی کرده است، تعاملات با آژانس را پیش می‌بریم.»